Przyznam, że o ile zawsze lubiłam język angielski, to dopiero na studiach solidnie nauczyłam się gramatyki tego języka. Nawet czasy teraźniejsze w języku angielskim nie były dla mnie prostą sprawą. Jest różnica między słuchaniem swobodnie muzyki i oglądaniem filmów w oryginale, czy rozmawianiem z rówieśnikami na wymianach językowych, a dokładnym zrozumieniem zasad gramatycznych. Nie ukrywam jednak, że dużo lepiej się czuję, rozumiejąc w pełni jakimi regułami rządzi się język angielski. Przykładowo, jeszcze w liceum można byłoby zagiąć mnie na pytaniu, jakim czasem jest czas present perfect. Powiedziałabym, że przecież nawiązuje do przeszłości, to chyba przeszłym. Odpowiedź jednak tkwi już nawet w nazwie, czas present perfect, czyli teraźniejszy. Między innymi o nim będzie właśnie ten artykuł.
Nauka czterech czasów teraźniejszych w języku angielskim nie ominie raczej nikogo, są to przecież podstawowe konstrukcje, które przydadzą ci się w codziennej rozmowie. Na pocieszenie powiem, że przynajmniej jeden z omawianych czasów nie będzie dla ciebie żadnym wyzwaniem, ponieważ najprawdopodobniej już go używasz, chociażby przedstawiając się, czy mówiąc, skąd pochodzisz. Już na samym początku muszę podkreślić, że zasady gramatyczne istnieją po to, żeby ułatwić, a nie utrudnić nam życie. Powinniśmy więc bazować na nich, ale nie wystrzegać się wręcz obsesyjnie każdego błędu. Jeśli zastanawiasz się jaki sposób nauki języka obcego jest najlepszy, przeczytaj ten artykuł w którym omawiamy ten temat dość szczegółowo.
Czasy teraźniejsze w języku angielskim
W języku angielskim wyróżniamy cztery czasy teraźniejsze. Present simple, present continuous, present perfect simple i present perfect continuous. Jak widzisz dwa z nich to czasy proste, a dwa ciągłe. Każdego z nich użyjesz w zupełnie innej sytuacji i jak później się przekonasz, każdy z nich jest istotny, co nie oznacza, że niezbędny. Pamiętaj, to gramatyka jest dla ciebie, nie ty dla gramatyki. Spójrz na zestawienie najważniejszych informacji na temat każdego z czasów przeszłych w języku angielskim.
Present simple
Budowa
| osoba + czasownik |
| I speak. |
W 3 osobie liczby pojedynczej w zdaniach twierdzących dodajemy końcówkę -s / -es. Kiedy chcesz zadać pytanie, na początku zdania użyj operatora do lub does (w trzeciej osobie liczby pojedynczej), a tworząc zdanie przeczące don’t i doesn’t (osoby he, she, it).
Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:
- czynnościach rutynowych i zwyczajach,
- typowych cechach, kiedy opisujesz osoby lub rzeczy,
- stałych i zawsze prawdziwych sytuacjach,
- rozkładach jazdy i harmonogramach w odniesieniu do przyszłości.
W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?
W języku polskim mamy jeden czas teraźniejszy. Żeby dobitniej przekazać to, co zawarte jest w czasie present simple (a więc stałość, rutynowość), używaj słów, które te cechy podkreślają. Są to na przykład słowa związane z powtarzalnością, takie jak: always – zawsze, usually – zazwyczaj, often – często, sometimes – czasem, every day/week/year – każdego dnia/tygodnia/roku itd. Pomyśl o tym czasie jako o absolutnej bazie. Znasz go, chociaż nawet o tym nie wiesz – w końcu to za jego pomocą przedstawiasz się, mówisz skąd jesteś i ile masz lat, czyli np. My name is Adam and I am from London, czyli “Mam na imię Adam i jestem z Londynu”. Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi present simple.
W Taalhammerze wierzymy, że największe efekty przynosi nauka kontekstowa, całymi zdaniami. Zapamiętywanie zdań jest naturalnym sposobem nauki języka, ponieważ pozwala mózgowi robić to, co robi najlepiej – przetwarzać wzory i wydobywać z nich strukturę. Nauka w aplikacji Taalhammer jest tak efektywna dzięki algorytmowi Spaced Repetition. W telegraficzym skrócie, jest to narzędzie, które porządkuje materiał do nauki. Te zwroty czy słowa, które najtrudniej ci zapamiętać, będą pojawiały się w powtórkach dużo częściej, niż to co program uzna za opanowane.
Przykładowe zdania w czasie present simple
| Angielski | Polski |
|---|---|
| I’m hungry. | Jestem głodny. |
| Does he have many friends? | Czy ma wielu przyjaciół? |
| This doesn’t work. | To nie działa. |
| Two plus two equals four. | Dwa plus dwa równa się cztery. |
Present continuous
Budowa
| osoba + to be (am/is/are) + czasownik + -ing |
| I am speaking. |
W tym czasie istotna jest poprawna odmiana czasownika posiłkowego to be. Pamiętaj też, że w present continuous do czasownika dodajemy końcówkę -ing.
Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:
- czynnościach, które dzieją się w chwili mówienia,
- czynnościach tymczasowych,
- planach na najbliższą i określoną przyszłość,
- czynnościach powtarzalnych, które nas irytują.
W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?
Present continuous to czas teraźniejszy ciągły. Żeby wyrazić ten czas w języku polskim, użyj wyrażeń typowych dla tego konceptu, takich jak teraz – now, w tym miesiącu – this month, obecnie – currently, w tej chwili – at the moment, itd. Co ważne, “teraz” ma szersze znaczenie niż tylko “w tej chwili, w której o tym mówię”, np. This year I’m learning Italian, czyli “W tym roku uczę się włoskiego”. Nie uczę się włoskiego w tej chwili, w której o tym mówię, ale nie jest to też moje stałe zajęcie. Pamiętaj, że w przeciwieństwie do czasu present simple, tutaj interesuje nas przede wszystkim tymczasowość. Przykładowo, jeśli czyjąś cechą charakteru jest ambitność, powiemy o tym w czasie present simple, natomiast jeśli ktoś teraz wyjątkowo i tymczasowo zachowuje się ambitnie, powiedz o tym w czasie present continuous. Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi present continuous.
Przykładowe zdania w czasie present simple
| Angielski | Polski |
|---|---|
| You are playing in a match this weekend. | W weekend grasz w meczu. |
| Today I’m not doing anything. | Dzisiaj nic nie robię. |
| Is she sleeping now? | Czy ona teraz śpi? |
| We aren’t working at the moment. | My w tej chwili nie pracujemy. |
Present perfect simple
Budowa
| osoba + have/has + czasownik w III formie |
| I have spoken. |
Czasownik w trzeciej formie (tzw. past participle) może być regularny i nieregularny. Kliknij tutaj, po obszerną listę czasowników nieregularnych. Pamiętaj, że czas ten tworzymy za pomocą czasownika posiłkowego have/has.
Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:
- czynnościach, w których widoczny jest związek między przeszłością, a teraźniejszością lub przyszłością,
- czynnościach przeszłych, które wpływają na teraźniejszość,
- doświadczeniach życiowych (osób żyjących).
W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?
Czas present perfect simple to dla Polaków absolutna abstrakcja. Nie pomaga to, że w szkołach zalewają nas formułkami o tym, kiedy dokładnie używać perfectu. Długo zastanawialiśmy się, jaka jest istota tego czasu i jak najprościej go podsumować. Po długich dyskusjach doszliśmy do wniosku, że perfect to po prostu wszystkie sytuacje, które nie zamykają się w jednym czasie. Jakby się zastanowić, taki koncept daje nam dużo większą swobodę wypowiedzi i pole do popisu. Ten czas przyda ci się zawsze wtedy, kiedy dana czynność, która ma swój początek w przeszłości, nie chce w tej przeszłości zostać i albo trwa, albo dalej widzimy jej skutki. Takie zdania będziemy tłumaczyć na język polski w czasie przeszłym lub teraźniejszym. Spójrz na przykład: We’ve known each other for 5 years, czyli “Znamy się od pięciu lat” (czas teraźniejszy) albo I’ve read this book twice so far, czyli “Jak do tej pory przeczytałam tę książkę dwa razy” (czas przeszły). Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi present perfect.
Przykładowe zdania w czasie present simple
| Angielski | Polski |
|---|---|
| I have worked for this company for more than eight years. | Pracuję w tej firmie od ponad ośmiu lat. |
| He has not known her for a long time. | On nie zna jej od dawna. |
| Have they already gone to China? | Czy pojechali już do Chin? |
| We haven’t done the dishes yet. | Nie umyliśmy jeszcze naczyń. |
Present perfect continuous
Budowa
| osoba + have been/has been + czasownik + -ing |
| I have been speaking. |
W czasie present perfect continuous również potrzebujemy czasownika posiłkowego have/has.
Wybierz ten czas, kiedy chcesz powiedzieć o:
- czynnościach, które łączą w sobie przeszłość i teraźniejszość, w których dodatkowo chcesz podkreślić długość trwania czynności lub jej ciągłość.
W jaki sposób wyrazić go w języku polskim?
Ten czas przyda ci się w tych samych sytuacjach, co zwykły czas present perfect, czyli w takich, które łączą w sobie przeszłość i teraźniejszość, ale dodatkowo zależy ci na podkreśleniu tego, ile dana czynność trwała. Ponownie zdania możemy tłumaczyć na język polski w czasie teraźniejszym i przeszłym, a poza tym często będziemy używać słowa od, np. od godziny, od rana, od zawsze, np. I’ve been waiting for you for six hours!, czyli “Czekam na ciebie od sześciu godzin!”. Czy możesz powiedzieć to zdanie po prostu w czasie present perfect? Oczywiście, że tak. Po prostu nie podkreślisz aż tak dobitnie ciągłości tej czynności. Zamiast tego zaznaczysz na przykład, że czekanie cię zmęczyło, albo że się wreszcie doczekałeś (czyli jakiś związek z teraźniejszością). Więcej informacji znajdziesz w artykule poświęconym czasowi present perfect continuous.
Przykładowe zdania w czasie present simple
| Angielski | Polski |
|---|---|
| I have been working here since 1990. | Pracuję tu od 1990 roku. |
| What’s wrong? Have you been crying? | Co się stało? Płakałaś? |
| He hasn’t been smoking much. | On nie palił dużo. |
| How have they been spending their time? | Jak oni spędzali czas? |
Bardzo ciekawą metodą nauki jest metoda storytellingu. Polega ona na uczeniu się poprzez wymyślanie historyjek, w których zawarte jest słownictwo, albo struktury gramatyczne, których chcemy się nauczyć. Przecież każdy z nas dobrze pamięta różne przygody ze szkoły, albo śmieszne sytuacje ze spotkań ze znajomymi. Dlaczego mielibyśmy nie zapamiętać innych historyjek z ciekawym słownictwem? Ta metoda bardzo dobrze sprawdza się w pracy w grupach, ale oczywiście można stosować ją też kiedy uczysz się sam, w domu. Samodzielna nauka może czasami być monotonna, dlatego dobrze jest ją sobie urozmaicać, chociażby opowiadaniem historyjek. Jeśli szukasz innych sposobów na uatrakcyjnienie nauki języka, przeczytaj ten artykuł.
Czasy teraźniejsze po angielsku – jak je opanować?
Z tego artykułu dowiedziałeś się najważniejszych informacji dotyczących czasów teraźniejszych w języku angielskim. Dowiedziałeś się jak je budować, kiedy je stosować oraz czym różnią się od siebie. Wiesz już, że czasu present perfect używamy wtedy, kiedy mówimy o czynności, która rozpoczęła się w przeszłości, albo że present continuous przyda ci się do mówienia o sytuacjach, które dzieją się w momencie mówienia o nich. W nauce czasów teraźniejszych pomoże ci aplikacja Taalhammer.
W Taalhammerze stawiamy na naukę kontekstową, na podstawie całych zdań. Taka metoda przynosi najlepsze efekty, ponieważ uczysz się nie tylko pojedynczych słów, ale całych sytuacji. Dodatkowym atutem jest możliwość spersonalizowania treści, na podstawie których będziesz powtarzać słówka i zdania. Analizując postępy uczniów, zauważyliśmy, że nauka na podstawie własnych przykładów przynosi im o wiele lepsze efekty. Właśnie dlatego, jeśli nadal masz wątpliwości, który czas teraźniejszy najlepiej odda to co chcesz powiedzieć, wypróbuj kurs języka angielskiego Taalhammera i poznaj czasy teraźniejsze.