Zanim zaczęłam studia, wyjechałam na wakacje do Londynu. Postanowiłam wykorzystać ten czas do maksimum. Moim celem było nauczenie się angielskiego na wyższym poziomie, niż wtedy prezentowałam. W Londynie całkowicie zagłębiłam się w język i kulturę. Mogłam mieszkać z Polakami, ale wybrałam mieszkanie z trzema Szkotkami. Codziennie rano czytałam w metrze darmowe gazetki, po południu, podczas gotowania, oglądałam telewizję, a wieczorem podczas biegania włączałam sobie radio. Zwracałam uwagę na wszystkie nowe słowa i struktury. Pewnego dnia usłyszałam w radiu wiadomości o zaginionej dziewczynie, która właśnie tamtego dnia została znaleziona. Redaktorka powiedziała “Before the police found her, she had been hiding in a deserted house”. To zdanie przykuło moją uwagę, bo zawsze miałam problem ze zrozumieniem czasu past perfect continuous, a w tym momencie nagle pojęłam, o co w nim chodzi.
Każdy czas w języku angielskim ma swoją formę prostą (simple) i ciągłą (continuous). Po przeanalizowaniu niezliczonej ilości przykładowych zdań doszliśmy do wniosku, że większość czasów simple ma aspekt dokonany, a continuous – niedokonany. W tym artykule dowiesz się więcej na temat czasu past perfect continuous, zanim jednak go przeczytasz, zerknij na artykuł dotyczący czasu past perfect simple, żeby przypomnieć sobie, w jakich sytuacjach może ci się on przydać. Z pewnością już wiesz, że wszystkich czasów perfect możesz używać, kiedy chcesz zaakcentować związek między przeszłością i teraźniejszością, albo przyszłością. Jak to jest w przypadku czasu past perfect continuous?
Zastosowanie past perfect continuous
Past perfect continuous to czas zaprzeszły ciągły. Przyda ci się do mówienia o czynnościach, które trwały przed inną czynnością w przeszłości. Spójrz na przykładowe zdania:
Angielski | Polski |
---|---|
I had been studying all night, so I was exhausted during the exam. | Uczyłem się całą noc, więc podczas egzaminu byłem wyczerpany. |
She had been working on the project for three months before she finally completed it. | Pracowała nad projektem przez trzy miesiące, zanim w końcu go ukończyła. |
They had been waiting at the airport for hours when the flight was cancelled. | Czekali na lotnisku już przez wiele godzin, gdy lot został odwołany. |
He had been practising the piano for years before he gave his first concert. | Ćwiczył grę na fortepianie przez lata, zanim dał swój pierwszy koncert. |
The company had been struggling financially for a long time before it declared bankruptcy. | Firma borykała się z problemami finansowymi przez długi czas, zanim ogłosiła upadłość. |
We had been saving up for our dream holiday, and finally we were able to book the tickets. | Oszczędzaliśmy na nasze wymarzone wakacje i w końcu udało nam się zarezerwować bilety. |
Jak widzisz, we wszystkich tych zdaniach mamy dwie czynności, które działy się w przeszłości. Żeby zdanie było poprawne gramatycznie, musisz zastanowić się nad tym, która czynność była wcześniej, a która później. Moim uczniom bardzo pomaga zaznaczanie czynności na osi czasu. Jeśli jesteś wzrokowcem, wypróbuj tę metodę. O wcześniejszej, ciągłej czynności powiedz w czasie past perfect continuous, a o późniejszej w czasie past simple lub past continuous.
Pamiętaj, że tego czasu możesz użyć, kiedy czynność miała miejsce przed inną czynnością z przeszłości i dodatkowo chcesz podkreślić, że była ona ciągła (a więc trwała – była niedokonana). Często rozumiemy coś w teorii, umiemy wyrecytować regułkę, ale dopiero jakiś konkretny przykład sprawi, że zrozumiemy istotę danego zagadnienia. Właśnie tak było w moim przypadku. Jeśli też lubisz uczyć się na podstawie własnych przykładów, skorzystaj z aplikacji Taalhammer, w której możesz dodawać własne treści i cieszyć się spersonalizowaną nauką.
Past perfect continuous vs. past perfect simple
Skoro oba czasy przydadzą ci się do mówienia o tym, co miało miejsce przed inną sytuacją z przeszłości, to kiedy najlepiej użyć każdego z nich? Odpowiedź jest prosta. Pamiętaj o aspekcie dokonanym i niedokonanym, który oddaje koncept czasów simple i continuous. Z doświadczenia wiem, jak bardzo uczniowie potrzebują nawiązań do polskiej gramatyki, dlatego właśnie pomocne jest dla nich to porównanie. Czas past perfect simple przyda ci się do mówienia o tym, co się wydarzyło (a więc było zakończone – dokonane) w przeszłości. Spójrz na zdanie: I had read the book before I watched the film (Przeczytałam książkę, zanim obejrzałam film). Użyłam tego czasu, bo chcę podkreślić, że książka jest już przeczytana. Gdybym z kolei chciała zaakcentować, że w danym momencie w przeszłości czytałam tę książkę (czynność ciągła), użyję czasu past perfect continuous i powiem I had been reading the book before I watched the film (Czytałam książkę, zanim obejrzałam film). Zwróć uwagę na to, jak zmienia się sytuacja. W pierwszym zdaniu mówię najpewniej o tym, że książka i film opowiadają tę samą historię i najpierw przeczytałam książkę, a potem obejrzałam film. Drugie zdanie to bardziej opowieść o tym, jak spędziłam czas – najpierw czytałam sobie książkę (czynność niedokonana), a potem obejrzałam film (czynność dokonana). Z tego zdania nie wynika już, że była to ta sama historia, zamiast tego brzmi to, jak raport z mojego dnia. Uczenie się czasów przeszłych może być łatwiejsze, jeśli poznasz metodę storytellingu, czyli opowiadania historyjek. Tutaj dowiesz się więcej o tym jak ją stosować i dlaczego przynosi takie efekty.
Angielski | Polski |
---|---|
I had read the book before I watched the film. | Przeczytałam książkę, zanim obejrzałam film. |
I had been reading the book before I watched the film. | Czytałam książkę zanim obejrzałam film. |
To bardzo ważne, żeby omawiając gramatykę dopowiadać coś więcej do zdań, bo dopiero wtedy widzisz, dlaczego zaistniała w danym przypadku potrzeba użycia konkretnego czasu. Zastanawiałam się nad tą kwestią na zajęciach z gramatyki, kiedy studiowałam lingwistykę stosowaną i wspólnie z profesorem prowadzącym zajęcia uznaliśmy, że na dobrą sprawę bez podania kontekstu wszystko możesz powiedzieć w jakimkolwiek czasie i tylko odpowiednie nakreślenie kontekstu zawęża nasz wybór. Przez kontekst można rozumieć też typowe dla danej struktury słowa i wyrażenia. W przypadku past perfect continuous, słowa klucze to np. before (zanim), after (po tym, jak) lub by the time (kiedy).
Angielski | Polski |
---|---|
The team had been training hard for months before they won the championship. | Zespół ciężko trenował przez wiele miesięcy przed zdobyciem mistrzostwa. |
After they had been dating for several years, they decided to get married. | Po kilku latach spotykania się, postanowili się pobrać. |
By the time they arrived, the party had been going on for hours. | Gdy dotarli na miejsce, impreza trwała już od wielu godzin. |
Budowa past perfect continuous
W budowie czas past perfect continuous przypomina present perfect continuous. Pamiętaj, jak bardzo może ci pomóc wychwycenie takich porównań i zależności, jako nauczyciel zawsze staram się podawać moim uczniom jak najwięcej takich przykładów. Zdania twierdzące tworzymy za pomocą osoby, operatora had, imiesłowu been i czasownika z końcówką -ing. Dużym ułatwieniem jest to, że nie ma żadnych wyjątków, czas ten buduje się tak samo w każdej osobie.
osoba + had + been + czasownik -ing |
Angielski | Polski |
---|---|
The children had been playing in the park for hours before it started to rain. | Dzieci bawiły się w parku przez wiele godzin, zanim zaczęło padać. |
By the time I arrived, they had been discussing the issue for a long time. | Gdy przybyłem na miejsce, dyskutowali już na ten temat od dłuższego czasu. |
The students had been studying diligently for the exam, hoping to achieve good grades. | Uczniowie pilnie uczyli się do egzaminu, mając nadzieję na uzyskanie dobrych ocen. |
She had been working tirelessly on her novel before it was finally published. | Niestrudzenie pracowała nad swoją powieścią, zanim ta w końcu została opublikowana. |
We had been driving for hours when we finally reached our destination. | Jechaliśmy godzinami, gdy w końcu dotarliśmy do celu. |
Pytania w past perfect continuous
Kiedy tworzymy pytania, następuje inwersja, zamieniamy więc kolejnością operator had i osobę, następnie dodajemy imiesłów been i czasownik z końcówką -ing.
had + osoba + been + czasownik -ing |
Angielski | Polski |
---|---|
Had you been studying for the exam before the power outage occurred? | Czy uczyłeś się do egzaminu przed przerwą w dostawie prądu? |
How long had you been waiting for him when he finally came back? | Jak długo na niego czekałaś, kiedy w końcu wrócił? |
Had she been practising the guitar before the concert? | Czy ćwiczyła grę na gitarze przed koncertem? |
What had you been doing before you realised your phone was missing? | Co robiłeś, zanim zdałeś sobie sprawę, że nie masz telefonu? |
What had you been cooking before the smoke alarm went off? | Co gotowałeś, zanim włączył się czujnik dymu? |
Przeczenia w past perfect continuous
Podobnie jak w innych już znanych ci czasach, w past perfect w przeczeniu do operatora had dodajemy słówko not. Bardzo często będziemy posługiwać się skróconą formą:
had + not = hadn’t |
W przeczeniach wracamy do kolejności wyrazów ze zdania oznajmującego:
osoba + had + not + been + czasownik -ing |
Angielski | Polski |
---|---|
She had not been studying for the test before she received a bad grade. | Nie uczyła się do testu, zanim otrzymała złą ocenę. |
You had not been waiting for me when I arrived at the restaurant. | Nie czekałeś na mnie, gdy dotarłem do restauracji. |
We had not been saving up for our dream holiday, so we had to postpone it. | Nie oszczędzaliśmy na nasze wymarzone wakacje, więc musieliśmy je przełożyć. |
We had not been dating for very long before we realised we weren’t compatible. | Nie spotykaliśmy się zbyt długo, zanim zdaliśmy sobie sprawę, że do siebie nie pasujemy. |
I had not been living in the city for very long before I decided to move away. | Nie mieszkałam w mieście zbyt długo, zanim zdecydowałam się wyprowadzić. |
Jak najlepiej nauczyć się używać czasu past perfect continuous?
Czas past perfect continuous, jak wszystkie czasy perfect, może być dla nas kłopotliwy, bo nie mamy w naszej gramatyce jego polskiego odpowiednika. Pamiętaj jednak, żeby używać go, kiedy chcesz podkreślić, że dana sytuacja trwała przed inną czynnością z przeszłości. Jeśli po przeczytaniu tego artykułu czujesz, że wiesz już mniej więcej, w jakich sytuacjach dobrze jest użyć tego czasu, ale chcesz tę wiedzę ugruntować, odwiedź aplikację Taalhammer. Kursy w Taalhammerze powstały w oparciu o wieloletnie doświadczenie językowe i nieszablonowe podejście do nauki, zwłaszcza gramatyki. Znajdziesz tu zdania i całe teksty oraz nagrania, w których pokazany został czas past perfect continuous. Najlepszy sposób nauki języka to nauka kontekstowa poprzez naukę całych zdań i taką właśnie metodę zapewnia ci aplikacja Taalhammer.
Ćwiczenia – past perfect continuous
A. Stwórz zdania w czasie past perfect continuous
- He ____________(study) Spanish every day, so his language skills had greatly improved.
- The team ______________(practise) their routine tirelessly, and it paid off with a flawless performance.
- She _______________(volunteer) at the local shelter, dedicating her time to helping animals in need.
- They _________________(save up) money for a down payment on a house, and they finally achieved their goal.
- We ________________(wait) anxiously for the news, and finally, we received confirmation of our acceptance.
B. Stwórz pytania w czasie past perfect continuous
- How long _________________(study) Greek before you were able to have a conversation?
- ________________(play) tennis for years before they became professional?
- What _________________(work) on before she decided to change career paths?
- ________________(attend) acting classes before you landed your first role in a movie?
- How long _________________(wait) at the airport before his flight was rescheduled?
C. Stwórz przeczenia w czasie past perfect continuous
- You ________________(work) on the project consistently, so you struggled to meet the deadline.
- They ________________(practise) their dance routine regularly, which led to a terrible performance.
- She ________________(take care of) her health, so her fitness level decreased.
- I _________________(put) enough effort into my studies, which reflected in my grades.
- He ___________________(practise) his musical instrument regularly, so his skills had stagnated.
Klucz odpowiedzi
A. Stwórz zdania w czasie past perfect continuous
- He had been studying Spanish every day, so his language skills had greatly improved.
- The team had been practising their routine tirelessly, and it paid off with a flawless performance.
- She had been volunteering at the local shelter, dedicating her time to helping animals in need.
- They had been saving up money for a down payment on a house, and they finally achieved their goal.
- We had been waiting anxiously for the news, and finally, we received confirmation of our acceptance.
B. Stwórz pytania w czasie past perfect continuous
- How long had you been studying Greek before you were able to have a conversation?
- Had they been playing tennis for years before they became professional?
- What had she been working on before she decided to change career paths?
- Had you been attending acting classes before you landed your first role in a movie?
- How long had he been waiting at the airport before his flight was rescheduled?
C. Stwórz przeczenia w czasie past perfect continuous
- You had not been working on the project consistently, so you struggled to meet the deadline.
- They had not been practising their dance routine regularly, which led to a terrible performance.
- She had not been taking care of her health, so her fitness level decreased.
- I had not been putting enough effort into my studies, which reflected in my grades.
- He had not been practising his musical instrument regularly, so his skills had stagnated.