20 września, 2023

Czasowniki modalne w języku angielskim. Kiedy i jak stosować modal verbs?

by Anna Zielazny
Czasowniki modalne w języku angielskim. Kiedy i jak stosować modal verbs?

Kiedyś zaczęłam moją pierwszą pracę w Portugalii, poznałam pewnego przystojnego Irlandczyka. Nie byłam jednak pewna, czy chcę angażować się w jakąś relację, w szczególności, że dopiero co zaczęłam nową pracę. Zrobił on jednak na mnie dość dobre wrażenie, dlatego postanowiłam poradzić się moich koleżanek z wolontariatu, co według nich powinnam zrobić. Adonia powiedziała „I think you should meet with him”, na co Ewa wykrzyknęła „No, you MUST meet”! Oprócz tego, że dziewczyny pomogły mi podjąć decyzję, która sprawiła, że pewien przystojny Irlandczyk zmienił się z nieznajomego w mojego wieloletniego partnera, to dodatkowo mogłam w praktyce zrozumieć różnicę między dwoma czasownikami modalnymi w języku angielskim. 

Tak zresztą najlepiej się ich nauczyć – w kontekście i doświadczając konkretnych sytuacji. W tym artykule zebrałam dla ciebie moją wiedzę na temat czasowników modalnych, kiedy z nich korzystać, a także stworzyłam dla ciebie wiele zdań, które pomogą ci lepiej zrozumieć niuanse, które je różnią. Zaczynajmy!

Czym są czasowniki modalne w angielskim?

Czasowniki modalne, znane również jako „modal verbs” w języku angielskim, to specyficzna grupa czasowników, która odgrywa ważną rolę w budowaniu szczególnych zdań. Czasownik modalny to  słowo używane w połączeniu z innym czasownikiem, aby nadać zdaniu inne znaczenie. Innymi słowy, „moduluje” główny czasownik, stąd też nazwa – „czasownik modalny”. Czasowniki modalne są czasownikami pomocniczymi – pomagają wyjaśnić, co naprawdę jest zamierzone przez główny czasownik. Te czasowniki są najczęściej używanymi i to nie tylko w języku angielskim, ale też polskim. Ich znajomość znacznie ułatwia komunikację z innymi, ponieważ pomagają ci wyrazić się z większą dokładnością. Pamiętaj, że w sumie nie ma „dobrego” albo „złego” czasownika modalnego, pamiętaj jednak, że to, po który sięgniesz, będzie warunkować, co dokładnie oznacza dane zdanie. 

Charakteryzują się one pewnymi właściwościami, które odróżniają je od zwykłych czasowników: 

  • czasowniki modalne nie zmieniają nigdy swoich końcówek, na przykład nie dodaje się do nich -s, -ing, czy -ed, niezależnie od użytego czasu czy osoby. 
  • po czasownikach modalnych zawsze pojawia się kolejny czasownik w formie podstawowej
  • tylko must łączy się w przeczeniu ze słowem not, tworząc słowo mustn’t, reszta nie tworzy takich skróconych form form
  • czasowniki modalne mogą pojawiać się wyłącznie w dwóch czasach: present simple i past simple (niektóre z nich)

Czasowniki modalne są często używane do tworzenia różnych konstrukcji w zdaniach, takich jak pytania, prośby, sugestie, przewidywania, zdania warunkowe itp. W Taalhammerze przeprowadziliśmy analizę wielu tekstów i zdań z czasownikami modalnymi i zauważyliśmy, że występują one zazwyczaj przed zwykłymi czasownikami. Ich użycie i znaczenie mogą się różnić w zależności od kontekstu zdania, dlatego warto się z nimi dokładnie zapoznać, aby płynnie wdrożyć je w swoje wypowiedzi i zachwycić native speakerów. 

Lista czasowników modalnych w języku angielskim 

W Taalhammerze robimy wszystko, aby ułatwić ci naukę języka. Właśnie dlatego często analizujemy zagadnienia gramatyczne z perspektywy osób, które znają już język, i rozkładamy je na czynniki pierwsze tak, aby informacje były jak najbardziej zrozumiałe. Właśnie dlatego przygotowaliśmy poniższą tabelę, w której pokrótce omawiamy, jak działają poszczególne czasowniki modalne. W dalszych częściach tego tekstu znajdziesz bardziej obszerne wytłumaczenie każdego z czasowników oraz przykłady użycia w zdaniach. 

Jeśli odpowiada ci taki sposób nauki, wypróbuj kurs języka angielskiego Taalhammera. Dzięki niemu lepiej zrozumiesz modal verbs i inne zagadnienia gramatyczne, oraz poznasz mnóstwo nowych słówek i zwrotów. Pamiętaj, że całą pracę jeśli chodzi o naukę języka musisz wykonać sam, ale to od ciebie zależy jakie narzędzie do nauki sobie wybierzesz. Postaw na kurs Taalhammera i obserwuj swoje postępy!

Możesz zapamiętać, że istnieje dziesięć czasowników modalnych, z czego dwa należałoby nazwać semi-modalnymi (semi-modals). Są to have to oraz need. Nazywa się je semi-modalnymi, ponieważ nie spełniają wszystkich wymienionych cech charakterystycznych czasowników modalnych. 

angielskipolskikiedy stosujemy
can móc, potrafićwyraża umiejętność, możliwość, prośbę, zakaz (w przeczeniu)
could móc, potrafić (czynność w przeszłości lub w trybie przypuszczającym)wyraża umiejętność, możliwość lub uprzejmą prośbę w czasie przeszłym.
maymóc, mieć pozwoleniewyraża prośbę, możliwość, zakaz, pozwolenie, prawdopodobieństwo
mightmóc w czasie przeszłym, mógłbym, mógłbyś, etc.używany, aby wyrazić mniejszą pewność niż „may”; używany w bardziej formalnym kontekście do wyrażenia prośby, możliwości, pozwolenia 
mustmusiećWyrażanie nakazu w zdaniu oznajmującym, w przeczeniu wyraża zakaz (w przeczeniu w formie mustn’t)
have tomusiećjak wyżej
ought topowinien, powinienem, powinna, etc. wyraża powinność, nakaz, krytykę, prawdopodobieństwo
shall mieć zamiar/ powinność, etc. wyrażanie sugestii, pytanie, często używany w formach pytających, zwłaszcza w pierwszej osobie liczby pojedynczej
shouldpowinienem, powinnamwyraża zalecenia, rady lub prośby
willnie można bezpośrednio przetłumaczyć na język polskiwyrażanie prawdopodobieństwa w przyszłości, prośby
wouldchciałbym, chciałaby, etc.wyrażanie oferty, rady, prośby
needmusieć, potrzebowaćwyrażanie konieczności

Jak pewnie zauważyłeś, wiele z powyższych czasowników w języku angielskim tłumaczy się jako polskie „mogę”, albo „powinienem”. To właśnie sprawia, że nauka angielskich czasowników modalnych może być nieco trudna. Najlepiej jest się ich więc uczyć w kontekście, aby lepiej zrozumieć, kiedy należy po nie sięgać. Skorzystaj z opracowanej przez Taalhammer metody nauki całymi zdaniami, a z pewnością szybko zobaczysz efekty swojej pracy! Przeczytaj więcej na temat tej techniki, czytając nasz artykuł! W Taalhammerze wierzymy, że ile książek i podręczników byś nie przerobił, nigdy nie osiągniesz takich efektów jak osoba, która po prostu zaczyna porozumiewać się w danym języku. I to od samego początku, kiedy zna dosłownie kilka słówek. Tym skutecznym sposobem nauki jest metoda komunikacyjna, która zakłada, że musisz po prostu mówić w danym języku.

Zastosowanie czasowników modalnych w języku angielskim

Wyrażanie możliwości (can, could)

Do wyrażania możliwości w języku angielskim używasz czasowników can i could. Can służy do określenia możliwości zrobienia czegoś w czasie teraźniejszym, a could w czasie przeszłym.

Wyrażanie prośby (can, could, may, might)

Do wyrażania prośby w języku angielskim używasz czasowników modalnych can, could, may or may. Który czasownik wybierzesz zależy od stopnia formalności.

Wyrażanie obowiązków i potrzeby (must i have to) 

Kiedy chcesz wyrazić obowiązek lub konieczność, używasz czasowników modalnych 'must’ i 'have to’. Chociaż są one do siebie podobne, istnieją drobne różnice, które nadają specyficzne znaczenie temu, co mówisz

Wyrażanie zakazu 

Czasowniki must i have to posłużą ci także do wyrażenia zakazu. Co ciekawe, w przeczeniach rolę się nieco odwracają. Mówiąc mustn’t lub must not wyrażasz surowy zakaz. Z kolei czasownik modalny have to w przeczeniu można przetłumaczyć, jako „nie powinieneś, nie musisz, ale możesz coś zrobić. 

AngielskiPolski
You mustn’t tell her. Nie możesz jej powiedzieć. (Surowo ci zabraniam)
You mustn’t smoke in the aeroplane. Nie możesz palić w samolocie. 
You don’t have to do this for me. Nie musisz tego dla mnie robić.
You don’t have to wait until the end of the year. Nie musisz czekać, aż do końca roku. 

Od nadmiaru informacji gramatycznych może się zakręcić w głowie. W Taalhammerze wiemy, jak ważne jest, aby twoja nauka była urozmaicona. Czy wiedziałeś, że możesz nauczyć się słówek, a nawet konstrukcji gramatycznych słuchając piosenek?

Koniecznie posłuchaj „Love on the Brain” Rihanny i „You should see me in a crown” Billie Eilish, aby osłuchać się ze zdaniami z czasownikami modalnymi. 

Spekulacje na temat stanu rzeczy, pewność, prawdopodobieństwo i przypuszczenia (must, may, might, can’t/couldn’t)

Aby wyrazić pewność lub przypuszczenie w języku angielskim, użyjesz jednego z czterech czasowników modalnych: must, may, might lub can’t/couldn’t. W zależności od tego, który z nich wybierzesz, wskażesz na swój stopień pewności. 

  • must – użyjesz go, jeżeli chcesz podkreślić niemal całkowitą pewność; możesz przetłumaczyć go jako „musieć”
  • may – użyjesz go, jeżeli uważasz coś za dość prawdopodobne; możesz przetłumaczyć jako go „być może”
  • might – ma mniejszy stopień prawdopodobieństwa niż may
  • can’t/couldn’t – pokazują, że coś jest zupełnie niemożliwe. 
AngielskiPolski
They must be at home. She just called me from the landline.Muszą być w domu. Dopiero co zadzwoniła do mnie z telefonu domowego.
She hasn’t replied to any of my messages. Her phone may be off. Nie odpowiedziała na żadną z moich wiadomości. Być może jej telefon jest wyłączony. 
Paul might come to visit me at work if his class gets cancelled. Paul być może mnie odwiedzi, jeżeli jego lekcja zostanie odwołana. (Są na to niewielkie szanse)
Kim couldn’t leave her kids!Kin nie mogła zostawić swoich dzieci. (Jestem pewien, że tego nie zrobiła)
This can’t be true!To nie może być prawda! (To zdanie możesz użyć w wielu sytuacjach, także aby wyrazić swoje zdziwienie zaistniałą sytuacją.)
Zakłopota i zmartwiona dziewczyna siedząca na fotelu.

May/Might + have + past participle

Te dwa czasowniki możesz także użyć do opisania sytuacji w przeszłości używając konstrukcji:

May / might + have + past participle

Zarówno „may have” jak i „might have” sa bardzo podobne do siebie i używane do mówienia o możliwości, że coś wydarzyło się w przeszłości. Powiesz na przykład „Ann hasn’t arrived yet. She may have missed the train” (Ann jeszcze nie przyjechała. Mogła spóźnić się na pociąg), gdy nie wiadomo czy się spóźniła czy nie, istnieje po prostu taka możliwość że się spóźniła. Inny przykład to „What was that noise? It might have been an aeroplane” (Co to był za hałas? To mógł być samolot), w tej sytuacji nie wiadomo czy było to samolot czy nie.

Jeżeli natomiast mówisz o czymś co mogło się wydarzyć, ale na pewno się nie wydarzyło, użyjesz tylko „might have”. Powiesz na przykład „You were stupid to fight with him. He might have killed you” (Byłeś głupi, walcząc z nim. Mógł cię zabić), gdy wiesz że była taka możliwość ale tak się nie stało. May nie jest zwykle używany do wyrażenia tej idei, chociaż czasami jest to możliwe w brytyjskim angielskim.

AngielskiPolski
I wonder why she didn’t call me. She might have been away. Zastanawiam się, czemu do mnie nie zadzwoniła. Możliwe, że wyjechała.
Ann hasn’t arrived yet. She may have missed the train.Ann jeszcze nie przyjechała. Mogła spóźnić się na pociąg. (nie wiadomo czy tak się stało)
– What was that noise? – It might have been an aeroplane.– Co to był za hałas? – To mógł być samolot. (nie wiadomo czy tak było)
You were stupid to fight with him. He might have killed you.Byłeś głupi, walcząc z nim. Mógł cię zabić. (wiadomo, że się to nie stało)
It was stupid to go to the forest at night. You might have been killed.Głupotą było chodzenie do lasu w nocy. Mogłeś zginąć. (wiadomo, że się to nie stało)
She has not come home yet. She may have been killed.Nie wróciła jeszcze do domu. Mogła zostać zabita. (nie wiadomo czy tak było)

Wyrażanie braku potrzeby (needn’t, doesn’t need to, doesn’t have to)

W języku angielskim istnieją aż cztery czasowniki do wyrażenia braku potrzeby, czyli polskiego „nie musieć”, czyli braku potrzeby. Są to: „needn’t”, „doesn’t need to”, oraz „doesn’t have to”. Co ciekawe, pomiędzy nimi nie ma prawie żadnej różnicy.

Dawanie rad i wyrażanie powinności (ought to, should)

W języku angielskim możesz użyć czasownika should albo ought to do dawania rad i wyrażania powinności. Should i ought to mają bardzo podobne znaczenie, ale używa się ich w innych kontekstach.

Would a will

Will jako czasownik modalny jest używany do wyrażania prośby. Would działa w tym kontekście podobnie, ale jest nieco grzeczniejszą formą. 

AngielskiPolski
Will you pass me my glasses?Czy możesz mi podać (podałbyś mi) moje okulary?
Will you send me a message as soon as possible?Czy wyślesz mi wiadomość, jak będzie to tylko możliwe?
What would you like to drink?Czego chciałbyś się napić?
I would like Coca-Cola. Chciałabym coca-colę. 

Tworzenie przeczeń z czasownikami modalnymi

Przeczenie z czasownikami modalnymi w języku angielskim jest stosunkowo proste. Aby utworzyć przeczenie, wystarczy dodać odpowiednią cząstkę przeczącą z czasownikiem modalnym, zazwyczaj będzie to słówko not. Czasownik have to w przeczeniu musi być poprzedzony operatorem doesn’t lub don’t

AngielskiPolski
Won’t you help me?Nie pomożesz mi?
Will you not help me?Nie pomożesz mi?
Wouldn’t you like something to drink?Czy nie chciałbyś się czegoś napić?
Would you not like something to drink?Czy nie chciałbyś się czegoś napić?
You needn’t come to my office. Nie musisz przychodzić do mojego biura.
You can’t tell her about us. Nie możesz jej o nas powiedzieć. 
You couldn’t do that!Nie mógłbyś tego zrobić!
You mustn’t send this letter!Nie możesz wysłać tego listu!
I don’t have to pay this bill till next month. Nie muszę zapłacić tego rachunku do przyszłego miesiąca. 
She may not go to the party tonight.Może nie przyjść na przyjęcie jutro. 
He might not be happy to hear that. Może nie być zadowolony, kiedy to usłyszy. 

Choć istnieje skrót dla may not w języku angielskim czyli mayn’t, jest on stosunkowo rzadko używany w porównaniu do innych skrótów czasowników modalnych. Podobnie jest z czasownikiem might: choć mightn’t jest formą poprawną, niemal nigdy nie spotkasz się z nią w języku mówionym. 

Naucz się czasowników modalnych z Taalhammerem

W Taalhammerze z doświadczenia wiemy, że zakuwanie regułek gramatycznych prowadzi donikąd. Możesz co najwyżej nabawić się bólu głowy i stracić motywację od nadmiaru materiału! Właśnie dlatego opracowaliśmy metodę nauki opartą na ćwiczeniu słów w kontekście. Aplikacja wsparta przez sztuczną inteligencję, daje ci możliwość tworzenia pytań, zdań twierdzących, przeczących i innych. Możesz utworzyć swoje własne kolekcje, w których będziesz ćwiczyć czasowniki modalne wraz z innymi materiałami, które chcesz opanować. 

Nie zakuwaj bez przekonania zasad, kiedy użyć jaki czasownik modalny. Zamiast tego, zanurz się w praktykę! Kliknij w baner poniżej, żeby uczyć się przykładów z tego artykułu.

Dodaj komentarz