29 stycznia, 2024

Przyimki w języku niemieckim. Niemieckie przyimki wymagające użycia Dativ, Akkusativ, Genitiv

by Maja Latawiec

Przyimki w języku niemieckim to temat, który niestety zawsze pomijałam w początkowych etapach nauki niemieckiego. Wszystko zmieniło się podczas jednego z moich wyjazdów do Niemiec. Gdy wysiadłam z pociągu na dworcu głównym w Berlinie, byłam zmęczona podróżą i marzyłam o gorącej kawie. Znalazłam przytulną kawiarnię i cieszyłam się z okazji do porozmawiania po niemiecku. Myślałam, że bez problemu poradzę sobie ze złożeniem zamówienia, lecz w momencie, gdy kelner podszedł do mojego stolika, wszystko zaczęło mi się mieszać. 

Chciałam zamówić kawę z mlekiem bez cukru i choć znałam dobrze podstawowe słowa takie jak: kawa, mleko czy cukier to zapomniałam jakich powinnam użyć przyimków i za jakimi przypadkami muszę je połączyć. „Eine Kaffee … mit? … zu? … Milch … ohne?.. Sugar bitte”. Zestresowałam się i nagle przez głowę zaczęły przepływać mi wszystkie przyimki, których się uczyłam, ale nie mogłam uporządkować swoich myśli, tak aby utworzyć prawidłowe zdanie. Na szczęście kelner wykazał się sporą cierpliwością, dzięki czemu udało nam się dojść do porozumienia i po krótkiej chwili otrzymałam moją upragnioną kawę. 

Sytuacja ta jednak na długo pozostała mi z tyłu głowy i zmotywowała mnie do skuteczniejszej nauki niemieckich przyimków.

Czym są przyimki?

Przyimki to krótkie słowa, które pomagają nam zrozumieć relacje pomiędzy różnymi częściami zdania i wpływają na precyzję komunikacji. Najczęściej spotykamy się z przyimkami miejsca, czasu, sposobu lub przyczyny. Przykłady przyimków w języku polskim to: w, na, pod, przed, za, obok, od, do, bez, przez itp. 

Przyimki w języku niemieckim wymagają użycia odpowiedniego przypadku (który w większości nie odpowiada przypadkowi w języku polskim). W związku z tym sprawiają wiele trudności – w Taalhammerze wiemy to z doświadczenia własnego i naszych użytkowników. Jeśli chcesz je opanować, musisz nauczyć się, które z nich łączą się z biernikiem (Akkusativ), które z celownikiem (Dativ), a które z dopełniaczem (Genitiv). 

W tym artykule znajdziesz wszystkie reguły, które powinieneś poznać, aby zrozumieć w jaki sposób używać przyimków. Jednak w praktyce, w trakcie prowadzenia rozmowy po niemiecku nie będziesz w stanie przypomnieć sobie o wszystkich zasadach, bo po prostu nie będziesz mieć na to czasu. 

Weźmy na przykład zdanie: Ich lerne seit einem Jahr Deutsch (Uczę się niemieckiego od roku). Aby powiedzieć je poprawnie po niemiecku, po pierwsze musisz wiedzieć jaki rodzajnik ma słowo “rok” – das Jahr (jest to dla nas kolejna trudność, bo w języku polskim rodzajniki w ogóle nie istnieją). Po drugie musisz wiedzieć, z jakim przypadkiem łączy się seit (od) i na końcu odpowiednio połączyć te informacje i odmienić rodzajnik odpowiednio do tego przypadku. 

Sporo roboty, prawda? Jak więc nauczyć się przypadków, aby móc płynnie się nimi posługiwać? 

Musisz wyrobić sobie intuicję gramatyczną. Wyćwiczysz ją poprzez uczenie się na pamięć całych fraz i zdań. Wracając do naszego przykładowego zdania: możesz uniknąć zastanawiania się nad całą tą teorią, jeśli po prostu nauczysz się na pamięć wyrażenia seit einem Jahr (od roku). Jest to najlepsza metoda na osiągnięcie płynności językowej i poprawienie swoich umiejętności prowadzenia konwersacji. Dlatego do każdego przyimka przygotowałam dla ciebie przykładowe frazy i zdania ułatwiające zapamiętywanie. 

Niemieckie przyimki łączące się z Akkusativem

Przyimki łączące się z biernikiem (Akkusativ) to: durchfür, gegen, ohne, um, entlang. Nie ma tu wyjątków, i dlatego łatwo jest opanować ich użycie. Po prostu zawsze jak widzisz te przyimki pomyśl o Akkusativie.

Niemieckie przyimki łączące się z Dativem

Przyimki łączące się z celownikiem (Dativ) to: aus, bei, mit, nach, seit, von, zu, gegenüber. Także tutaj nie ma wyjątków, i najlepiej jest wkuć tę sekwencję na pamięć.

Niemieckie przyimki łączące się z Genitivem

Przyimki łączące się z dopełniaczem (Genitiv) to: anhand, anlässlich, infolge, staat, anstaat, aufgrund, trotz, während, wegen. Oznacza to, że po użyciu tych przyimków powinieneś użyć rzeczownika lub zaimka w dopełniaczu (choć w mowie potocznej zdarza się, że są używane też z celownikiem).

Przyimki miejsca, które łączą się z Akkusativem lub Dativem

Niektóre przyimki wskazujące na miejsce w języku niemieckim nie przypisują się jednoznacznie do jednego przypadku. Nazywane są one przyimkami zmiennymi, czyli Wechselpräpositionen. W zależności od kontekstu mogą łączyć się z biernikiem (Akkusativ) lub celownikiem (Dativ). Do tej kategorii należą

anprzy, na (w pionie)
aufna (w poziomie)
hinterza
inw
nebenobok
unterpod
übernad
vorprzed
zwischenpomiędzy

Formy skrócone: przyimek + rodzajnik

Przyimki mogą zmieniać swoją formę w zależności od przypadku, z którym się łączą. Oznacza to, że w połączeniu z rodzajnikiem określonym w celowniku lub bierniku ulegają ściągnięciu, czyli po prostu zlewają się ze sobą. Zabieg ten sprawia, że język brzmi bardziej płynnie i naturalnie, a wymowa staje się łatwiejsza i szybsza.

an + demam
an + dasans
in + demim
in + dasins
zu + derzur
zu + demzum
auf + dasaufs
bei + dembeim
von + demvom

Spójrz na przykładowe zdania:

am Flughafenna lotnisku
Ich bin am Flughafen.Jestem na lotnisku.
ans Meernad morze
Wir fahren jedes Jahr ans Meer.Co roku jeździmy nad morze.
im Gartenw ogrodzie
Er ist im Garten.On jest w ogrodzie.
ins Kinodo kina
Sie geht ins Kino. Ona idzie do kina.
zur Schuledo szkoły
Wir fahren zur Schule.Jedziemy do szkoły.
zum Arztdo lekarza
Ich gehe zum Arzt.Idę do lekarza.
aufs Konzertna koncert
Ich freue mich aufs Konzert.Cieszę się na koncert.
beim Wortza słowo
Ich nehme dich beim Wort!Trzymam cię za słowo!
vom Chefod szefa
Das Geschenk ist vom Chef.Prezent jest od szefa.

Zajrzyj do naszego artykułu, jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat rodzajników w języku niemieckim.

Opanuj przyimki w języku niemieckim z aplikacją Taalhammer!

Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu przyimki nie są już dla ciebie zagadką, lecz prostym zagadnieniem gramatycznym. Opanowanie ich umożliwi ci bardziej precyzyjne wypowiadanie się i tworzenie zdań w języku niemieckim. Skorzystaj z naszego kursu języka niemieckiego i ucz się z wykorzystaniem metody całych zdań. Czekają tam na ciebie gotowe zdania opracowane przez nasz doświadczony zespół nauczycieli, lingwistów i poliglotów. Co więcej, w naszej aplikacji masz możliwość personalizacji nauki i dodawania swoich własnych treści, dzięki czemu możesz uczyć się słownictwa dostosowanego do twoich potrzeb. Dołącz do naszej społeczności i zacznij uczyć się skutecznie. Powodzenia w nauce niemieckiego!

Dodaj komentarz