„Gdyby tylko niemiecka gramatyka nie była taka trudna!” Czy to nie jest myśl, która pojawia się u każdego, kto uczy się języka niemieckiego? Jeśli właśnie po raz pierwszy zetknąłeś się z Konjunktiv II i wydaje ci się on kompletnie niezrozumiały, nie martw się – jesteś w dobrym miejscu!
Bardzo dobrze pamiętam swoje pierwsze zajęcia na studiach związane z tym tematem i na pocieszenie mogę śmiało powiedzieć, że opanowanie Konjunktiv II jest znacznie łatwiejsze, niż wygląda na pierwszy rzut oka. W tym artykule udowodnię ci, że wystarczy poznać kilka prostych zasad, aby nauczyć się jak tworzyć tryb przypuszczający w języku niemieckim. Dowiesz się również jak wykorzystać tę pozorną trudność Konjunktiv na swoją korzyść. Miłego czytania!
Czym jest Konjunktiv II?
Konjunktiv II to forma czasownika, której używasz do tworzenia trybu przypuszczającego. Jest to jeden z trzech trybów (obok trybu oznajmującego – Indikativ i trybu rozkazującego – Imperativ). W języku niemieckim, tak jak w języku polskim, stosujesz go do wyrażania:
- hipotetycznych sytuacji,
- spekulacji na temat teraźniejszości lub przeszłości,
- marzeń i życzeń,
- sugestii i uprzejmych próśb.
W skrócie, Konjunktiv II używany jest za każdym razem, kiedy myślisz o tym „co by było gdyby”. Odnosisz się wtedy do sytuacji, które mogłyby zaistnieć, ale w rzeczywistości nie mają miejsca.
W języku polskim tworzymy tryb przypuszczający za pomocą przyrostka -by (np. chciałbym, mógłbyś itd.). W języku niemieckim używa się do tego specjalnej formy czasownika (Konjunktiv II). Zobacz na poniższe przykłady:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Wenn du nur hier wärest! | Gdybyś tylko tu był! |
| Wenn ich im Lotto gewinnen würde, würde ich ein Haus kaufen. | Gdybym wygrała na loterii, to kupiłabym dom. |
| Ich wünschte, sie wären mit dem Ergebnis zufrieden. | Chciałbym, żeby byli zadowoleni z wyników. |
Choć tworzenie zdań w Konjunktiv wygląda na skomplikowany zabieg gramatyczny, to tak naprawdę za chwilę przekonasz się, że to wcale nie jest takie trudne.
Na zachętę do nauki niech posłuży ci fakt, że tę pozorną trudność Konjunktiv możesz wykorzystać na swoją korzyść. Ponieważ należy on do zagadnień gramatyki niemieckiej wybiegających poza podstawę, używanie go urozmaici twoją wypowiedź i sprawi, że twój poziom znajomości języka automatycznie będzie wydawać się bardziej zaawansowany. Jeśli w przyszłości planujesz podchodzić do egzaminów językowych, to poprzez korzystanie z Konjunktiv zdobędziesz dodatkowe punkty za dobry poziom znajomości struktur językowych i zyskasz w oczach egzaminatora. Jest to jeden ze sposobów, który sama przetestowałam podczas wielu testów w trakcie studiów językowych, a teraz polecam go moim uczniom przygotowującym się do egzaminów.
Co najważniejsze, tryb przypuszczający w pewnym sensie otwiera przed tobą drzwi do „nowej rzeczywistości”. Od kiedy nauczyłam się jak tworzyć tryb przypuszczający w niemieckim, zauważyłam, że stała się nagle dla mnie dostępna cała gama nowych tematów do rozmowy. Mogłam zacząć rozmawiać nie tylko o tym „co jest”, ale też o tym co „mogłoby być”. Dzięki temu mogłam precyzyjniej wyrażać myśli i moje konwersacje stały się o wiele bardziej wartościowe.
Jak tworzyć Konjunktiv II w języku niemieckim?
W zależności od tego czy odnosimy się do teraźniejszości, czy do przeszłości, Konjunktiv II tworzy się na różne sposoby.
Konjunktiv II w odniesieniu do teraźniejszości
W odniesieniu do teraźniejszości:
- dla czasowników sein (być), haben (mieć), werden (stać się) używasz ich formy Konjunktiv II, czyli wären, hätten i würden.
- Dla innych czasowników używasz kombinacji z czasownikiem würden
Spójrz na przykłady:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Wenn er nicht so schlecht über andere denken würde, hätte er mehr Freunde. | Gdyby nie myślał tak źle o innych, miałby więcej przyjaciół. |
| Wenn er sie endlich anrufen würde, würde sie mit ihm ausgehen. | Gdyby w końcu do niej zadzwonił, umówiłaby się z nim. |
| Wir würden sie einladen, wenn sie netter wären. | Zaprosilibyśmy ich, gdyby byli milsi. |
W odniesieniu do przeszłości
W odniesieniu do przeszłości używasz tzw. Konjunktiv II Plusquamperfekt, czyli połączenia czasownika hätten lub wären z czasownikiem głównym w formie Partizip Perfekt, np. „er hätte gefragt” (zapytałbym), a to „ich hätte geholfen” (pomógłbym).
Spójrz na przykłady:
| Es wäre besser gewesen, wenn er sich angeschnallt hätte. | Byłoby lepiej, gdyby zapiął pasy. |
| Hätte ich die Prüfung bestanden, wäre ich sehr glücklich gewesen. | Gdybym zdał egzamin, byłbym bardzo szczęśliwy. |
| Hätte ich mehr Zeit gehabt, hätte ich das Buch zu Ende gelesen. | Gdybym miał więcej czasu, skończyłbym tę książkę. |
Kiedy używać Konjunktiv II
Tak jak w języku polskim, Konjuktiv II stosujesz go do wyrażania sytuacji hipotetycznych czyli:
- zdania warunkowe,
- wyrażanie życzeń,
- zdania grzecznościowe,
- udzielanie rad
Spójrz na przykłady:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Wenn du hier wohnen würdest, wärst du jetzt zu Hause. | Gdybyś tu mieszkał, byłbyś teraz w domu. |
| Hier ist es so dunkel. Wäre es hier doch nicht so dunkel! | Jest tu tak ciemno. Gdyby tylko nie było tu tak ciemno! |
| Könntest du mir helfen? Welche Taste sollte ich drücken? | Czy mógłbyś mi pomóc? Który przycisk powinnam kliknąć? |
| An ihrer Stelle würde ich das nicht tun. | Na waszym miejscu nie robiłbym tego. |
Czasowniki modalne w Konjunktiv II
W Konjunktiv II czasowników modalnych nie stosuje się z czasownikiem 'würden’. Posiadają one swoje własne formy, które przypominają te używane w czasie przeszłym Imperfekt. Zatem, müssen staje się müsste, sollen – sollte, wollen – wollte, dürfen – dürfte, mögen – möchte, a können – könnte
| Das könnte eine gute Idee sein. | To mógłby być dobry pomysł. |
| Der Himmel ist klar. Es dürfte heute nicht regnen. | Niebo jest czyste. Dziś raczej nie powinno padać. |
| Sie müssten schon zu Hause sein. | Oni muszą być już w domu. |
Do spekulacji na temat przeszłości używasz kombinacji hätte + sollen/müssen. Spójrz na przykłady:
| Sie hätte das nicht machen müssen! | Nie musiała (była) tego robić! |
| Du hättest “nein” zu ihr sagen sollen. | Powinieneś był powiedzieć jej „nie”. |
Opanuj Konjunktiv II z aplikacją Taalhammer!
Poznałeś już wszystkie zasady dotyczące Konjunktivu II. Teraz przyszedł czas na naukę. Tutaj z pomocą przychodzi aplikacja Taalhammer. Znajdziesz w niej gotowe powtórki ze zdaniami użytymi w tym artykule, z których możesz korzystać w każdym miejscu i o każdej porze – wtedy kiedy tobie to pasuje! Pamiętaj, że regularne powtórki to podstawa w nauce nowego języka. Pomożemy ci wdrożyć je do swojej rutyny i pokażemy, że nauka języka może być przyjemna. Szlifuj swój niemiecki w najlepszej aplikacji, opracowanej przez nasz zespół ekspertów i poliglotów. Powodzenia w dalszej nauce!