W piosence „Was Wäre Wenn” śpiewanej przez Cluedo mamy idealny przykład Konjunktiv II:
„… und kämen wir nie zusammen, müssten wir uns niemals trennen.” – (…a gdybyśmy nigdy się nie spotkali, nigdy nie musielibyśmy się rozstawać.)
Do właśnie istota używania czasowników modalnych to gdybania na temat czegoś co już się wydarzyło i nie może ulec zmianie.
Jak wspomniałam w artykule wprowadzającym o Konjunktiv II, czasowników modalnych w Konjunktiv II nie używa się z czasownikiem würden. Mają one swoje własne formy, które są bardzo podobne do tych w czasie przeszłym Imperfekt. Tak więc, müssen zamienia się na müsste, sollen na sollte, wollen na wollte, dürfen na dürfte, mögen na möchte, a können na könnte.
Spekulacje na temat przeszłości
W języku niemieckim czasowników modalnych używa się często do spekulacji na temat przeszłości. W ten sposób możesz wyrazić coś, co chciałbyś, aby miało lub nie miało miejsca w przeszłości, tj. coś, czego nie można już zmienić.
Aby powiedzieć, że ktoś powinien, lub nie powinien był czegoś zrobić użyj hätte + sollen/müssen. Spójrz na przykłady:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Sie hätte das nicht machen müssen! | Nie musiała (była) tego robić! |
| Der Trick sieht gewöhnlich aus. Sie hätte ihn mehr üben müssen. | Sztuczka wygląda zwyczajnie. Powinna była to bardziej przećwiczyć. |
| Du hättest “nein” zu ihr sagen sollen. | Powinieneś był powiedzieć jej „nie”. |
| Wir sind zu spät. Wir hätten uns beeilen sollen. | Jesteśmy spóźnieni. Powinniśmy byli się pospieszyć. |
| Das Restaurant ist ausgebucht. Wir hätten anrufen sollen. | Restauracja jest w pełni zarezerwowana. Powinniśmy byli zadzwonić. |
| Nach allem, was er gesehen hat, hätte er es besser wissen müssen. | Po tym wszystkim, co zobaczył, powinien był wiedzieć lepiej. |
Wyrażanie prawdopodobieństwa
Czasowniki modalne w Konjunktiv II mają jeszcze jedną funkcję. Za ich pomocą można określić prawdopodobieństwo wydarzeń. Czasowniki modalne nie występują wtedy w swoim znaczeniu podstawowym, lecz służą jedynie do wyrażania naszych przypuszczeń. Działa to na tej samej zasadzie, co w języku polskim. Przykładowo, my też mówimy, że coś „musi być prawdą” albo coś „nie mogło się wydarzyć”. W języku niemieckim, aby wyrazić różne poziomy możliwości i prawdopodobieństwa, używa się könnte, dürfte i müsste.
- Könnte odpowiada polskiemu “może” lub “mogłoby” i wyraża ok. 40% prawdopodobieństwa, że coś może się wydarzyć.
- Dürfte odpowiada polskiemu „prawdopodobnie” i wyraża ok. 75% prawdopodobieństwa, że coś się wydarzy, ale nadal brak całkowitej pewności.
- Müsste używasz, jeśli jesteś niemal pewny, że coś się wydarzy – oczekujesz, że tak się stanie. Najlepiej przetłumaczyć to za pomocą polskiego “powinno” lub „musi”. Zobacz na przykładowe zdania:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Ihr Mann sagt, es könnte geschlossen sein. | Twój mąż mówi, że może być zamknięte. |
| Das könnte eine gute Idee sein. | To mógłby być dobry pomysł. |
| Der Himmel ist klar. Es dürfte heute nicht regnen. | Niebo jest czyste. Dziś raczej nie powinno padać. |
| Sie dürften im Juni in den Urlaub fahren, aber sie sind sich nicht sicher. | Prawdopodobnie pojadą na wakacje w czerwcu, ale nie są tego pewni. |
| Sie müssten schon zu Hause sein. | Oni muszą być już w domu. |
| Oh, mein Telefon klingelt! Das müsste sie sein. | Mój telefon dzwoni! To powinna być ona. |