Konjunktiv II to forma czasownika niemieckiego, która wykorzystujesz do tworzenia trybu przypuszczającego. Tak jak w języku polskim, stosujesz go do wyrażania:
- hipotetycznych sytuacji,
- spekulacji na temat teraźniejszości lub przeszłości,
- marzeń i życzeń,
- sugestii i uprzejmych próśb.
W zależności od tego czy odnosimy się do teraźniejszości, czy do przeszłości, Konjunktiv II tworzy się na różne sposoby.
Konjunktiv II w odniesieniu do teraźniejszości
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Wenn ich mehr Zeit hätte, würde ich Deutsch lernen. | Gdybym miał więcej czasu, uczyłbym się niemieckiego |
Na wstępie, powinieneś wiedzieć że istnieją 3 czasowniki (oprócz czasowników modalnych), które mają swoją własną formę Konjunktiv II. Są to czasowniki, których używamy najczęściej, czyli: sein (być), haben (mieć), werden (stać się).
Aby utworzyć formę Konjunktiv II dla tych czasowników bierzesz ich formę czasu Präteritum (tj. waren, hatten, wurden) i dodajesz umlaut do samogłosek „a” i „u”. W ten sposób otrzymasz wären, hätten i würden. Następnie należy oczywiście dostosować czasowniki odpowiednio do osoby, poprzez dodanie końcówki osobowej np. ich wäre, du wärest.
Zauważ, że w Konjunktiv końcówka pierwszej i trzeciej osoby liczby pojedynczej jest taka sama (-e). Zapamiętanie odmiany tych trzech czasowników jest kluczowe do opanowania Konjunktivu. Przyjrzyj się poniższej tabelce:
| sein – waren | haben – hatten | werden – wurden | |
| ich | wäre | hätte | würde |
| du | wärest | hättest | würdest |
| er/sie/es | wäre | hätte | würde |
| wir | wären | hätten | würden |
| ihr | wäret | hättet | würdet |
| Sie/sie | wären | hätten | würden |
Znając odmianę tych trzech najważniejszych czasowników możesz tworzyć już swoje pierwsze zdania w trybie przypuszczającym. Zobacz na poniższe przykłady:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Wenn er mehr Zeit hätte, wäre er weniger gestresst. | Gdyby miał więcej czasu, byłby mniej zestresowany. |
| Wenn wir mehr Geld hätten, wären wir jetzt im Urlaub. | Gdybyśmy mieli więcej pieniędzy, bylibyśmy teraz na wakacjach. |
| Hätten sie ein Kind, hätten sie nicht so viel freie Zeit. | Gdyby oni mieli dziecko, nie mieliby tyle wolnego czasu. |
| Wenn ich nicht berühmt wäre, wärest du dann mein Freund? | Gdybym nie była sławna, byłbyś moim przyjacielem? |
| Sie hat so wenig Spaß. Hätte sie doch nur einen Hund! | Ona ma tak mało radości. Gdyby tylko miała psa! |
Choć formę Konjunktiv II pozostałych czasowników, zwłaszcza czasowników nieregularnych, również można tworzyć w ten sposób (np. käme od czasownika kommen lub gäbe od czasownika geben), to tak naprawdę w praktyce jest to bardzo rzadko spotykane. Używa się innej, łatwiejszej metody.
Formę Konjunktiv II dla wszystkich czasowników możesz tworzyć poprzez dodanie do nich czasownika würden. (Jedynym wyjątkiem są tutaj wspomniane wcześniej czasowniki haben, sein oraz czasowniki modalne.)
Jako przykład weźmy czasowniki machen i kaufen: wystarczy dodać do ich bezokolicznika czasownik posiłkowy würden. Tak więc np. „kupiłbym” to ich würde kaufen, a „zrobiłby” to er würde machen. Spójrz na więcej przykładów zdań w czasie teraźniejszym:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Wenn er nicht so schlecht über andere denken würde, hätte er mehr Freunde. | Gdyby nie myślał tak źle o innych, miałby więcej przyjaciół. |
| Wenn er sie endlich anrufen würde, würde sie mit ihm ausgehen. | Gdyby w końcu do niej zadzwonił, umówiłaby się z nim. |
| Wenn sie meine Katze füttern würden, würde ich aus dem Haus gehen. | Gdyby nakarmili mojego kota, wyszedłbym z domu. |
| Wir würden sie einladen, wenn sie netter wären. | Zaprosilibyśmy ich, gdyby byli milsi. |
Konjunktiv II w odniesieniu do przeszłości
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Wenn er mich gefragt hätte, hätte ich ihm geholfen. | Gdyby mnie zapytał, pomógłbym mu. |
Czy coś ci to przypomina? Konjunktiv II w odniesieniu do przeszłości tworzymy bardzo podobnie do czasu zaprzeszłego Plusquamperfekt. Jeśli już go opanowałeś będzie to dla ciebie dużym ułatwieniem, a jeśli jeszcze nie spotkałeś się z tym tematem, nie przejmuj się, już tłumaczę o co chodzi!
Do mówienia o hipotetycznych sytuacjach w przeszłości używamy Konjunktiv II Plusquamperfekt. Tworzy się go poprzez połączenie czasownika hätten lub wären z czasownikiem głównym w formie Partizip Perfekt, np. „zapytałby” to „er hätte gefragt„, a „pomógłbym” to „ich hätte geholfen„.
Gdy odnosiliśmy się do teraźniejszości wszystkie czasowniki łączyły się z drugim czasownikiem würden. W tym przypadku, to czy użyjesz hätten czy wären, jest zależne od tego, z którym z tych dwóch czasowników łączy się czasownik główny w czasie przeszłym Perfekt. (Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, przeczytaj artykuł o czasach przeszłych w języku niemieckim.)
Zobacz na więcej przykładów:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Es wäre besser gewesen, wenn er sich angeschnallt hätte. | Byłoby lepiej, gdyby zapiął pasy. |
| Hätte ich die Prüfung bestanden, wäre ich sehr glücklich gewesen. | Gdybym zdał egzamin, byłbym bardzo szczęśliwy. |
| Hätte ich mehr Zeit gehabt, hätte ich das Buch zu Ende gelesen. | Gdybym miał więcej czasu, skończyłbym tę książkę. |
| Wenn ich früher aufgestanden wäre, hätte ich den Bus nicht verpasst. | Gdybym wstał wcześniej, nie spóźniłbym się na autobus. |
| Hätte ich das gewusst, hätte ich anders gehandelt. | Gdybym o tym wiedział, zachowałbym się inaczej. |
| Wenn sie früher angerufen hätten, wären wir rechtzeitig gekommen. | Gdyby zadzwonili wcześniej, przyjechalibyśmy na czas. |
| An ihrer Stelle hätte ich das nicht gemacht. | Na jej miejscu nie zrobiłabym tego. |