5 kwietnia, 2024

Pożądane trudności: Robert A. Bjork (1994)

by Mateusz Wiącek

Robert A. Bjork jest psychologiem poznawczym znanym ze swoich badań w dziedzinie uczenia się, pamięci i zapominania. Jego praca koncentruje się na zrozumieniu czynników wpływających na ludzką pamięć i warunków, w których uczenie się jest najbardziej efektywne.

U podstaw tej teorii leży rozróżnienie między uczeniem się a wydajnością:

  • Uczenie się: trwałe zmiany w wiedzy i pamięci, które zachodzą w wyniku procesu uczenia się. Obejmuje ustanowienie reprezentacji pamięci długoterminowej, która wspiera przechowywanie i wyszukiwanie informacji w czasie.
  • Wykonanie: obserwowalne i natychmiastowe wykorzystanie wiedzy lub umiejętności. Jest to zdolność do zademonstrowania tego, czego się nauczyłeś w danym kontekście lub sytuacji.

Termin „pożądane trudności” został zaproponowany w 1994 roku. Jest to teoria uczenia się, w której wyzwania (lub trudności) są postrzegane jako klucz do długoterminowego uczenia się. Wprowadzanie trudności podczas procesu uczenia się może poprawić długoterminowe uczenie się (tj. zmiany w pamięci), nawet jeśli tymczasowo utrudniają one natychmiastowe wyniki.

Aby trudność była pożądana, musi być czymś, co uczeń może pokonać poprzez zwiększony wysiłek. Pożądane trudności mogą obejmować: 

  • Różne warunki uczenia się: uczenie się w różnych środowiskach, ze zmiennym hałasem w tle lub w różnych warunkach oświetleniowych może sprawić, że nauka będzie trudniejsza, ale ostatecznie korzystna dla długoterminowego zapamiętywania.
  • Praktyka rozłożenia w czasie: odnosi się do praktyki polegającej na rozłożeniu sesji nauki w czasie zamiast łączenia ich w jedną całość. Jest to rozumiane podobnie do powtarzania w odstępach i krzywej zapominania.
  • Przeplatanie tematów zamiast nauczania ich blokami: mieszanie różnych tematów lub umiejętności podczas ćwiczeń jest lepsze niż skupianie się wyłącznie na jednym temacie przed przejściem do następnego.
  • Generowanie i testowanie: generowanie odpowiedzi lub rozwiązania w porównaniu z prezentacją odpowiedzi lub rozwiązania. Wiąże się to z aktywnym przywoływaniem informacji z pamięci, a nie ich biernym przeglądaniem. Gdy uczniowie aktywnie generują informacje (np. odpowiadając na pytania lub podczas testów), zwiększa to ich długoterminowe zapamiętywanie.  

Zgodnie z teorią pożądanych trudności zapominanie jest w rzeczywistości dobre. Powinieneś spodziewać się zapominania treści, a następnie przypominania ich sobie w celu poprawy. Pożądane trudności mogą początkowo spowolnić naukę i wydawać się bezproduktywne.

Dla nauki języków oznacza to, że

  • nauka zajmie trochę czasu, ponieważ efektywne metody nie przynoszą szybkich efektów; 
  • proces nauki będzie trudny i należy się tego spodziewać.

Bez pracy nie ma kołaczy.

Dodaj komentarz