4 kwietnia, 2024

Krzywa zapominania: Jesteśmy dobrzy w zapominaniu (1885)

by Mateusz Wiącek

Hermann Ebbinghaus był psychologiem znanym przede wszystkim ze swoich badań w dziedzinie pamięci. Jego przełomowa praca koncentrowała się na zrozumieniu procesów uczenia się i zapominania, a on sam przeprowadził szeroko zakrojone eksperymenty w celu zebrania danych empirycznych.

Badał on zapamiętywanie bezsensownych sylab (takich jak wid  i zof) poprzez wielokrotne sprawdzanie siebie po różnych okresach czasu i rejestrowanie wyników. Naniósł te wyniki na wykres, tworząc coś, co jest obecnie znane jako „krzywa zapominania”, która zachowuje się jak krzywa wykładnicza opisana przez tak zwaną „ Prawo rozpadu naturalnego”:

Krzywa zapominania pokazuje, jak wyuczone informacje z czasem wymykają się z naszej pamięci – chyba że podejmiemy działania, aby je tam zatrzymać. 

Najbardziej gwałtowny spadek pamięci następuje szybko po nauce, dlatego ważne jest, aby powrócić do zdobytych informacji wcześniej niż później. Następnie regularne powtórki pomogą je utrwalić. Możesz jednak stosować coraz dłuższe przerwy między powtórkami. 

Dziś takie powtórki znane są jako „nauka w odstępach” lub „powtarzanie w odstępach” (z angl. Spaced Repetition). Jest to technika, w której powtarzasz nowe informacje w kluczowych momentach krzywej zapominania, aby spowolnić tempo, w jakim zapominasz. 

Ebbinghaus badał tempo zapominania, ale nie wpływ powtarzania w odstępach na wzrost możliwości przywoływania wspomnień. Praktyczne zastosowania powtarzania w odstępach zostały po raz pierwszy zasugerowane przez Mace’a w 1932 roku.

Linie ciągłe na krzywej zapominania pokazują, jak pamięć jest wzmacniana przez każdą sesję powtórki. Linie przerywane pokazują zapominanie, które miałoby miejsce bez przypominania sobie materiału. Informacje nadal zanikają po każdej powtórce. Za każdym razem dzieje się to jednak wolniej. W miarę upływu czasu można więc stosować coraz dłuższe przerwy między sesjami.

Ebbinghaus twierdzi również, że:

  • Łatwiej jest zapamiętać rzeczy, które mają znaczenie. Kiedy Ebbinghaus próbował uczyć się bezsensownych sylab, szybko je zapominał. Jeśli uczysz się czegoś, co naprawdę cię angażuje i interesuje, to z większym prawdopodobieństwem zachowasz te informacje na dłużej.
  • Sposób, w jaki coś jest prezentowane, wpływa na proces uczenia się. Ten sam zestaw informacji może być lepiej lub gorzej zapamiętany, w zależności od tego, jak jasno i mocno jest przekazywany.
  • To, jak się czujesz, wpływa na to, jak dobrze zapamiętujesz. Ebbinghaus wykazał, że czynniki fizjologiczne, takie jak stres i sen, również mają znaczący wpływ na to, ile informacji zapamiętujemy.

W 1885 roku Ebbinghaus opublikował swoją książkę Memory: A Contribution to Experimental Psychology. Jego praca położyła podwaliny pod naukowe badania nad pamięcią i miała znaczący wpływ na późniejsze badania w dziedzinie psychologii i edukacji.

Dodaj komentarz