Owoce i warzywa po niemiecku (Obst und Gemüse)

Gdy jeszcze mieszkałam w Niemczech, w każdy weekend widziałam przez swoje okno otwarcie targu warzywno-owocowego. Od samego rana przyciągał on dość sporą liczbę ludzi. Nic dziwnego, w końcu towar sprzedawany przez lokalnych sprzedawców był zdrowszy, świeższy i tańszy od tego w supermarketach, gdzie do tej pory sama robiłam zakupy. Lęk przed rozmową, brak znajomości nazw owoców i warzyw po niemiecku oraz brak kas samoobsługowych długo mnie powstrzymywały, jednak pewnego dnia postanowiłam się przełamać. 

Podczas mojej pierwszej wizyty na targu zbyt mocno się stresowałam i jedyne słowo, które wtedy mogłam sobie wtedy przypomnieć to der Apfel, czyli jabłko. Kupiłam więc parę jabłek i obiecałam sobie, że wrócę tam w przyszły weekend i do tego czasu nauczę się więcej słówek. Znalazłam motywację, dzięki której z tygodnia na tydzień powiększał się zasób mojego słownictwa i nagle cotygodniowe zakupy na targu zaczęły sprawiać mi ogromną satysfakcję. Widziałam, jak szybko robię postępy i w krótkim czasie opanowałam wszystkie owoce i warzywa po niemiecku. Jeśli, tak jak ja, lubisz gotować zdrowe posiłki i owoce i warzywa stanowią dużą część twojej diety, to gorąco zachęcam cię do robienia zakupów na targach. 

W tym artykule poznasz słownictwo oraz wskazówki, które przygotują cię do rozmów z miejscowymi sprzedawcami. Zaczynajmy!

Owoce po niemiecku – das Obst

Zacznijmy od owoców. Słowa das Obst i die Früchte oba oznaczają “owoce”. Jest jednak pomiędzy nimi pewna różnica. Słowo das Obst (owoce) to pojęcie zbiorcze i nie ma liczby mnogiej. Jest pojęciem bardziej ogólnym i niepoliczalnym. Użyjemy go na przykład w zdaniu Ich esse gern Obst (Lubię jeść owoce) albo Obst ist gesund (Owoce są zdrowe). Natomiast słowo die Frucht (owoc) jest policzalne, a co za tym idzie, posiada liczbę mnogą die Früchte (owoce). Może oznaczać owoc w sensie “żniwo/plon” lub konkretnie owoc jako część rośliny np. Der Apfel ist die Frucht des Apfelbaumes (Jabłko jest owocem jabłoni). W mowie potocznej Niemcy często traktują te słowa jak synonimy. 

W tym artykule wyróżniłam pięć rodzajów owoców. Są to:

die Zitrusfrüchte	cytrusy
die Steinfrüchte	owoce pestkowe
das Beerenobst	owoce jagodowe
die exotischen Früchte	owoce tropikalne
das Kernobst	owoce ziarnkowe

Zapamiętaj, że ponad 90% nazw owoców ma rodzajnik die (w poniższym zestawieniu znajdziesz tylko trzy owoce z rodzajnikiem der). Ułatwi ci to później posługiwanie się nazwami owoców w zdaniach.

Cytrusy – Zitrusfrüchte

Cytrusy to grupa owoców, które znane są na całym świecie ze swoich właściwości zdrowotnych. Choć klimat w Niemczech nie sprzyja uprawie cytrusów na dużą skalę, są one niezwykle cenione zarówno ze względu na ich smak, jak i jako źródło witamin i antyoksydantów.

die Zitrusfrüchte	cytrusy
die Grapefruit	grejpfrut
die Limette/Limone	limonka
die Mandarine	mandarynka
die Orange	pomarańcza
die Pomelo	pomelo
die Zitrone	cytryna

Owoce pestkowe – Steinfrüchte

Ciekawostka: Na niemieckich jarmarkach bożonarodzeniowych (szczególnie we Frankonii i Bawarii sprzedawane są tak zwane Pflaumentoffel, czyli ludziki z pieczonych śliwek (Männlein aus Backpflaumen). Mają ok. 15 cm wysokości i przedstawiają kominiarzy, królów lub postacie z bajek. 

die Steinfrüchte	owoce pestkowe
die Mirabelle	mirabelka
die Nektarine	nektarynka
der Pfirsich	brzoskwinia
die Pflaume	śliwka
die Marille/Aprikose	morela
die Olive	oliwka
die Kirsche	wiśnia
die Süßkirsche	czereśnia
die Kokosnuss	kokos

Owoce jagodowe – Beerenobst

Zauważ, że wszystkie nazwy owoców znajdujących się poniżej składają się z dwóch części. Drugą z nich jest zawsze die Beere, czyli jagoda! Wyjątek: die Weintraube – winogrono. 

das Beerenobst	owoce jagodowe
die Erdbeere	truskawka
die Himbeere	malina
die Blaubeere	borówka
die Brombeere	jeżyna
die Weintraube	winogrono
die Johannisbeere	porzeczka
die Stachelbeere	agrest
die Moosbeere	żurawina

Owoce tropikalne- exotische Früchte

W Niemczech, pomimo chłodniejszego klimatu, owoce tropikalne są łatwo dostępne przez cały rok dzięki rozbudowanej sieci importu. Sklepy spożywcze oferują szeroki wybór egzotycznych owoców, które pochodzą z krajów o cieplejszym klimacie.

exotische Früchte	owoce tropikalne
die Ananas	ananas
die Avocado	awokado
die Banane	banan
die Dattel	daktyl
die Drachenfrucht	smoczy owoc
die Feige	figa
die Kiwi	kiwi
die Litschi	liczi
die Mango	mango
die Papaya	papaja

Owoce ziarnkowe – Kernobst

Owoce ziarnkowe to te posiadające we wnętrzu niewielkie pestki, a ich jadalną część stanowi miąższ np. jabłka, które są najczęściej uprawianymi owocami w Niemczech. Jabłka stanowią ok. 70% wszystkich gatunków owoców uprawianych w tym kraju. 

das Kernobst	owoce ziarnkowe
der Apfel	jabłko
die Birne	gruszka
die Quitte	pigwa
der Granatapfel	granat

Lista owoców i warzyw po niemiecku jest dość spora i aby nauczyć się nowego słownictwa na pamięć, będziesz potrzebował trochę czasu. Na początku skup się na nauce tych składników, które najczęściej pojawiają się w twojej diecie. Świetnym ćwiczeniem będzie robienie listy zakupów lub czytanie i zapisywanie przepisów po niemiecku. Więcej o metodach nauki języków obcych znajdziesz w naszym artykule o tym, jak języka uczą się poligloci.

W aplikacji Taalhammer masz możliwość tworzenia własnych kolekcji do nauki. Dzięki temu nauczysz się słówek, które naprawdę przydadzą ci się w codziennym życiu, co jest kluczowym elementem opanowania języka obcego. Zapisz słówka, których chcesz się nauczyć, a nasz algorytm przygotuje system powtórek odpowiadający twoim potrzebom. Zacznij naukę niemieckiego już dziś, a niedługo poczujesz, jak zbierasz słodkie owoce swojej pracy!

Warzywa po niemiecku – das Gemüse

Niemcy są światowym liderem w produkcji i konsumpcji ekologicznych warzyw. Ciężko jest tam znaleźć w sklepach warzywa bez oznaczenia „eko”. Coraz więcej gospodarstw rolnych w kraju przechodzi na ekologiczne metody uprawy, rezygnując z chemicznych pestycydów i sztucznych nawozów na rzecz naturalnych, przyjaznych dla środowiska rozwiązań. Dla Niemców ekologiczne warzywa nie są jedynie kwestią zdrowego stylu życia, ale również wyrazem troski o przyszłość planety oraz dbałości o jakość i smak spożywanych potraw. 

Przenieśmy się teraz na niemiecki targ zdrowej żywności i przyjrzyjmy się rodzajom warzyw, które można tam znaleźć:

das Wurzelgemüse	warzywa korzeniowe
das Fruchtgemüse	“owoce” warzywa
das Knollengemüse	warzywa bulwiaste
das Blütengemüse	warzywa kwiatowe
das Blattgemüse	warzywa liściaste
die Hülsenfrüchte	rośliny strączkowe

Warzywa korzeniowe – Wurzelgemüse

Warzywa korzeniowe to rośliny, których jadalne części rosną pod ziemią, w postaci korzeni lub bulw. 

die Karotte	marchewka
der Sellerie	seler
der Rettich	rzodkiew
die Rübe	burak
die Petersilie	pietruszka
der Ingwer	imbir

„Owoce” warzywa – Fruchtgemüse

Wiele owoców jest często mylonych z warzywami, jak np. pomidory. Z punktu widzenia botanicznego są to owoce, jednak podszywają się pod warzywa ze względu na swój smak i zastosowanie w kuchni.

der Kürbis	dynia
die Gurke	ogórek
die Paprika	papryka
die Tomate	pomidor
der Chili	papryczka chili
die Aubergine	bakłażan

Warzywa bulwiaste – Knollengemüse

Ciekawostka: Jednym z najbardziej charakterystycznych składników niemieckiej kuchni są ziemniaki. Są one używane do przygotowywania różnorodnych dań, w tym popularnych Klöße (kluski ziemniaczane), Kartoffelsalat (sałatka ziemniaczana) oraz Bratkartoffeln (smażone ziemniaki).

Zapraszamy do krótkiego wideo po niemiecku o tym, jak zrobić Kartoffelsalat:

die Kartoffel	ziemniak
die Süßkartoffel/Batate	słodki ziemniak
der Knoblauch	czosnek
die Zwiebel	cebula
der Porree	por
der Schnittlauch	szczypiorek

Warzywa kwiatowe – Blütengemüse

Warzywa kwiatowe to rośliny, których jadalne części pochodzą z kwiatów. Cenione są nie tylko za swoje wartości odżywcze, ale również za to, jak pięknie prezentują się na talerzu!

der Brokkoli	brokuł
der Blumenkohl	kalafior
die Artischocke	karczoch
die Zucchini	cukinia
die Kaper	kapar

Warzywa liściaste – Blattgemüse

Warzywa liściaste to grupa roślin, które wytwarzają jadalne liście i pędy, takie jak szpinak, jarmuż, sałata, czy rukola. Stanowią bogactwo witamin, minerałów i błonnika, które przyczyniają się do zdrowej diety i ogólnej witalności organizmu.

der Rucola	rukola
der Salat	sałata
der Grünkohl	jarmuż
der Kohl	kapusta
der Spinat	szpinak
der Koriander	kolendra
das Basilikum	bazylia

Rośliny strączkowe – Hülsenfrüchte

Na końcu przyszedł czas na rośliny strączkowe. Są to rośliny, które wytwarzają nasiona w strąkach, stanowiąc ważne źródło białka i składników odżywczych w diecie.

die Bohne	fasola
die Kidneybohne	czerwona fasolka
die Spargelbohne	fasolka szparagowa
die Ackerbohne	bób
die Linse	soczewica
die Erbse	groch
die Kichererbse	cieciorka
der Mais	kukurydza

Powiedzenia i idiomy związane owocami i warzywami

Powiedzenia i idiomy są jak tajemnicze okienka do duszy języka ukazujące jego tradycje i kulturę. Jako korepetytorka języka niemieckiego często po nie sięgam, ponieważ ich nauka jest przyjemna i zabawna, a odkrywanie nietypowych znaczeń często wywołuje uśmiech na twarzy uczniów. Znając te wyrażenia, uczymy się także czytać między wierszami i możemy lepiej rozumieć native speakerów. Co więcej, używanie ich w codziennej rozmowie sprawi, że nasze wypowiedzi będą bardziej barwne i interesujące. Oto kilka z nich:

Tomaten auf den Augen haben.	Dosłownie: Mieć pomidory na oczach. (Znaczenie: Być ślepym na coś, nie widzieć oczywistych rzeczy.)
Mit dem ist nicht gut Kirschen essen.	Dosłownie: Z nim/nią nie jest łatwo jeść wiśnie. (Znaczenie: Nie dogadywać się z kimś dobrze.)
Eine Pflaume sein.	Dosłownie: Być śliwką. (Znaczenie: Być tchórzem/ Być słabym.)
Äpfel mit Birnen vergleichen.	Dosłownie: Porównywać jabłka z gruszkami. (Znaczenie: Powrównywać ze sobą rzeczy, które nie są porównywalne.)
In den sauren Apfel beißen.	Dosłownie: Wgryźć się w kwaśne jabłko. (Znaczenie: Musieć zrobić coś czego się nie chce.)
Jemanden wie eine Zitrone ausquetschen.	Dosłownie: Wycisnąć kogoś jak cytrynę. (Znaczenie: Wykorzystać kogoś./Wyciągnąć z kogoś informacje.)
Der Apfel fällt nicht weit vom Stamm.	Dosłownie: Nie daleko pada jabłko od jabłoni. (Przysłowie to funkcjonuje tak samo jak w języku polskim. Oznacza podobieństwo pomiędzy dzieckiem a rodzicem.)
Ein sauberes Früchtchen!	Dosłownie: Czysty owocek!(Znaczenie: Ładne ziółko/urwis!)

Przydatne słownictwo związane z owocami i warzywami w języku niemieckim

Na sam koniec przygotowałam dla ciebie listę niemieckiego słownictwa, które może okazać się bardzo przydatne do prowadzenia konwersacji oraz czytania przepisów. Zobacz poniżej:

gesund	zdrowe
Obst und Gemüse sind gesund.	Warzywa i owoce są zdrowe.
lecker	smaczne
leckere Birnen	smaczne gruszki
süße/bittere Frucht	słodki/gorzki owoc
Melonen können süß oder bitter sein.	Melony mogą być słodkie lub gorzkie.
Welches Obst magst du?	Jakie owoce lubisz?
Ich esse gerne Bananen und Himbeeren.	Lubię jeść banany i maliny.
rohes Gemüse	surowe warzywa
gekochtes Gemüse	gotowane warzywa
Gekochtes Gemüse enthält weniger Vitamine als rohes Gemüse.	Gotowane warzywa mają mniej witamin niż surowe.
reifes Obst	dojrzałe owoce
Ich kaufe immer reifes Obst auf dem Markt.	Zawsze kupuję dojrzałe owoce na targu.
saftige Feigen	soczyste figi
Reife Feigen sind süß und saftig.	Dojrzałe figi są słodkie i soczyste.
verdorbene Bananen	zepsute banany
Diese Bananen sind schon verdorben.	Te banany są już zepsute,
Pflaumen wiegen	ważyć śliwki
Ich wiege die Pflaumen, um zu sehen, wie viel sie kosten.	Ważę śliwki, żeby zobaczyć, ile kosztują.
Kartoffeln schälen	obierać ziemniaki
Kartoffeln schälen ist mühsam.	Obieranie ziemniaków jest żmudne.
Orange entkernen	usuwać pestki z pomarańczy
Sollen die Orangen entkernt werden?	Czy pomarańcze powinny mieć usunięte pestki?
eine Zucchini in Würfel schneiden	kroić cukinię w kostkę
Ich schneide die Zucchini in Würfel und schiebe sie in den Ofen.	Kroję cukinię w kostkę i wkładam ją do piekarnika.
eine Zitrone auspressen	wyciskać cytrynę
gepresste Zitrone	wyciśnięta cytryna
Viele Gäste genießen Tee gerne mit frisch gepresster Zitrone.	Wielu gości delektuje się herbatą ze świeżo wyciśniętą cytryną.
Erdbeeren pflücken	zrywać truskawki
Erdbeeren pflücken macht mir Spaß.	Zbieranie truskawek sprawia mi przyjemność.
Äpfel sammeln	zbierać jabłka
Im Herbst sammelt man traditionel Äpfel.	Zbieranie jabłek jesienią to tradycyjne zajęcie.
ein Vegetarier/eine Vegetarierin sein	być wegetarianinem/wegetarianką
Ich bin Vegetarier/ Vegetarierin.	Jestem wegetarianinem/wegetarianką.
vegetarische Ernährung	dieta wegetariańska
allergisch sein	mieć alergię
Ich bin allergisch gegen Nüsse.	Mam alergię na orzechy.

Nauka z aplikacją Taalhammer – opanuj słownictwo związane z owocami i warzywami po niemiecku! 

Słownictwo z tego artykułu przyda ci się nie tylko na wyjście do supermarketu, na targ lub do przeczytania menu w restauracji, lecz także będziesz mieć okazję do wypróbowania większej liczby przepisów i poznania niemieckiej kuchni. Aby jednak nowo poznane słowa na stałe utrwaliły się w twojej pamięci, musisz powtórzyć je przynajmniej kilka razy. Wcale nie musi to oznaczać nudnego “wkuwania” list słówek od góry do dołu! 

W Taalhammerze mamy na to sposób. Dzięki innowacyjnemu algorytmowi oraz systemowi powtórek nauka słownictwa stanie się nie tylko efektywna, ale również przyjemna. Wypróbuj nasz kurs online jezyka niemieckiego i przekonaj się sam. Owocnej nauki!