Jakiś czas temu spotkałam się na kawę z moim kolegą z Niemiec, z którym poznaliśmy się na wymianie studenckiej. Oboje interesujemy się nauką języków i nasza rozmowa potoczyła się w kierunku różnic pomiędzy językiem polskim a niemieckim. Opowiedziałam mu, że czasowniki modalne w języku niemieckim wiążą się z częstym błędem językowym, który popełnia wielu moich uczniów, i z którym sama borykałam się na początku mojej przygody z nauką niemieckiego.
Problem polega na tym, że niemieckich zdań typu „Czy mogę tutaj usiąść?”, „Czy mogę otworzyć okno?” nie tworzymy z czasownikiem können (móc), lecz z dürfen (mieć pozwolenie). Wiele osób popełnia ten błąd, mówiąc np.: „Kann ich hier sitzen?” zamiast „Darf ich hier sitzen?”. Mój kolega zaśmiał się wtedy i powiedział, że nie jest to problem spotykający tylko osoby uczące się języka niemieckiego. Okazało się, że w ten sposób mówi też wiele Niemców!
Choć w praktyce mówi tak wiele osób, teoretycznie nie jest to poprawne. Z opowiadań mojego kolegi wynikło, że ten błąd wypominają często nauczyciele. Powstał na ten temat nawet znany i znienawidzony przez uczniów żart: Kiedy dzieci w szkole pytają „Kann ich auf die Toilette gehen?” (Mogę wyjść do toalety?) ulubioną odpowiedzią nauczycieli jest „Ich weiß nicht, ob du kannst, aber du darfst.” (Nie wiem czy możesz, ale masz na to pozwolenie).
Czasowniki modalne wprowadzają różne niuanse i dodają dodatkowe znaczenie do innych czasowników w zdaniu. W języku niemieckim, jak i w innych językach, są one ważnym elementem, z którym warto zapoznać się już na początku nauki. W tym artykule wyjaśnię wszystkie kwestie związane z czasownikami modalnymi. Zaczynajmy!
- Czym są czasowniki modalne w języku niemieckim?
- Czasowniki modalne w niemieckim – znaczenie i odmiana
- Jak budować zdania z czasownikiem modalnym?
- Określanie prawdopodobieństwa za pomocą czasowników modalnych
- Jak najlepiej uczyć się czasowników modalnych?
- Jak aplikacja Taalhammer może pomóc ci z nauką czasowników modalnych?
Czym są czasowniki modalne w języku niemieckim?
Czasowniki modalne (die Modalverben) modulują znaczenie innych czasowników w zdaniu – to właśnie stąd wynika ich nazwa. Wymagają towarzystwa innego czasownika, który powinien znajdować się na końcu zdania. Podstawowe znaczenia czasowników modalnych pozwalają nam precyzyjnie wyrazić różne intencje, możliwości, potrzeby, nakazy lub zdolności. Mają również dodatkową funkcję – określanie poziomów prawdopodobieństwa, ale o tym na samym końcu!
W języku niemieckim mamy 6 czasowników modalnych:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| müssen | musieć |
| sollen | mieć powinność |
| wollen | chcieć |
| dürfen | móc, mieć pozwolenie |
| mögen | lubić |
| können | móc, umieć, potrafić |
Czasowniki modalne występują na drugim miejscu w zdaniu i modulują znaczenie innego czasownika. Zobacz poniższe przykłady:
| Niemiecki | Polski |
|---|---|
| Ich muss einkaufen gehen. | Muszę iść na zakupy. |
| Ich mag einkaufen gehen. | Lubię chodzić na zakupy. |
| Ich soll einkaufen gehen. | Powinienem iść na zakupy. |
Czasowniki modalne w niemieckim – znaczenie i odmiana
Czasowniki modalne odmieniają się w sposób nieregularny, dlatego trzeba się ich nauczyć na pamiec. Zauważ, że pierwsza i trzecia osoba liczby pojedynczej wszystkich czasowników modalnych jest zawsze taka sama!
| müssen | sollen | wollen | |
|---|---|---|---|
| ich | muss | soll | will |
| du | musst | sollst | willst |
| er/sie/es | muss | soll | will |
| wir | müssen | sollen | willen |
| ihr | müsst | sollte | wollt |
| sie | müssen | sollen | willen |
| dürfen | mögen | möchten | |
|---|---|---|---|
| ich | darf | mag | möchte |
| du | darfst | magst | möchtest |
| er/sie/es | darf | mag | möchte |
| wir | dürfen | mögen | möchten |
| ihr | dürft | mögt | möchtet |
| sie | dürfen | mögen | möchten |
Jak budować zdania z czasownikiem modalnym?
Kluczowa zasada dotycząca konstrukcji zdań w niemieckim to: Czasownik zawsze zajmuje drugą pozycję. To ważne zapamiętać, gdy tworzysz zdania z czasownikami modalnymi we wszelkich czasach.
| Ich muss mein Zimmer aufräumen. | Muszę posprzątać mój pokój. |
| Ich musste mein Zimmer aufräumen. | Musiałem posprzątać pokój. |
| Ich habe mein Zimmer aufräumen müssen. | Musiałem posprzątać pokój. |
Określanie prawdopodobieństwa za pomocą czasowników modalnych
Czasowniki modalne pełnią także inną rolę. Umożliwiają one określenie prawdopodobieństwa zdarzeń. W takim przypadku czasowniki modalne służą jedynie do wyrażania naszych przypuszczeń, tzn. nie są używane w swym podstawowym znaczeniu.
| Er muss krank sein, weil er nicht zur Schule gekommen ist. | On musi być chory, bo nie przyszedł do szkoły. |
| Sie dürften schon angekommen sein. | Oni prawdopodobnie już przyszli. |
| Sie kann schon zu Hause sein, da sie ihren Schlüssel hat. | Ona może być już w domu, bo ma swój klucz. |
Jak najlepiej uczyć się czasowników modalnych?
Poznałeś już wszystkie czasowniki modalne i ich odmianę i pewnie zastanawiasz się jak to wszystko najlepiej zapamiętać. Spróbuj sposobu nauki całymi zdaniami. Już tłumaczę na czym to polega i dlaczego jest to najlepsza metoda. Tabelki przedstawione powyżej są pomocne podczas początkowych etapów nauki, aby zwizualizować schematy odmiany czasowników. Nie zamieściłam ich tutaj jednak po to, abyś uczył się ich na pamięć z góry na dół! Trudno jest osiągnąć płynność językową, jeśli podczas konwersacji musisz robić sobie przerwy na przypomnienie sobie jak wyglądała tabelka i zastanawianie się nad poprawną formą.
Na ratunek przychodzi nauka za pomocą zdań. Razem z zespołem Taalhammera długo rozmawialiśmy i testowaliśmy różne metody nauki języków. Nauka całymi zdaniami okazała się bezkonkurencyjnie najskuteczniejsza, dlatego na jej podstawie oparliśmy naszą aplikację. Przy nauce całych zdań dochodzi do tego, że nasz mózg zaczyna sobie pewne rzeczy optymalizować i rozpoznawać pewne wzorce. Zupełnie jak w języku ojczystym jesteśmy w stanie powiedzieć czy coś brzmi dobrze czy nie, nie mając pojęcia jaka reguła za tym stoi. Aby nauczyć się czasowników modalnych utwórz zdania do każdej osoby. Dobrze żeby te zdania mówiły o rzeczach lub sytuacjach dla ciebie zrozumiałych albo, co lepsze, które cię interesują. Możesz stworzyć własne fiszki: papierowe lub w naszej aplikacji. Powtarzaj je regularnie i przekonasz się sam jak skutecznie możesz uczyć się języka tym sposobem. Więcej wskazówek dotyczących nauki języka niemieckiego znajdziesz w tym artykule.
Jak aplikacja Taalhammer może pomóc ci z nauką czasowników modalnych?
Poznałeś już całą teorię dotyczącą czasowników modalnych w języku niemieckim. Teraz nadszedł czas, aby opanować je w praktyce. Wypróbuj nasz kurs języka niemieckiego. W aplikacji czeka na ciebie jeszcze więcej materiałów: gotowe kolekcje z przykładowymi zdaniami, słuchanki ze słownictwem, którego akurat się uczysz i wiele innych. Co więcej, będziesz miał również możliwość tworzenia własnych treści. Stwórz własne zdania z czasownikami modalnymi, zapisz je w naszej aplikacji i powtarzaj z algorytmem dostosowanym do twoich potrzeb. Zacznij naukę niemieckiego już dziś i ciesz się szybkimi efektami. Powodzenia!