Storytelling w nauce języka obcego - czy jest skuteczny? Jak korzystać z opowiadania historii?

– Czy mogę zatrzymać się u ciebie na tydzień? – zapytała.

– Oczywiście – odpowiedziałem. W tym momencie nadal mówiłem do niej po angielsku, mimo że znałem trochę włoskiego. Wydawało mi się to łatwiejsze.

Dziewczyna z Włoch, z którą rozmawiałem, właśnie przyjechała autobusem na dworzec we Wrocławiu. Rozmawialiśmy tylko przez Couchsurfing.

Na szczęście w drodze do mojego mieszkania znalazłem w sobie odwagę, by zagadać do niej po włosku. Moje obawy okazały się śmieszne. Dzięki temu, że przeszedłem na język włoski, nawiązaliśmy kontakt na zupełnie nowym poziomie. Moje drobne błędy tu i ówdzie tylko nas rozśmieszały.

W pewnym momencie zaproponowałem jej kieliszek polskiej wódki. Przyjęła moją propozycję i dodała: Ostrzegam, że po wypiciu alkoholu mogę być bardzo emocjonalna … ciach!

Czy do dobry moment żeby zakończyć historię? Pewnie nie. Istnieją duże szanse że jesteś zainteresowany, co wydarzyło się dalej. Czy zapamiętałeś może jakieś szczegóły? Skąd była ta dziewczyna? Jakim środkiem transportu przyjechała? Być może nawet już wyobraziłeś sobie tą scenę, a może nawet poczułeś jakieś emocje.

To jest właśnie moc storytellingu – czyli opowiadanie historyjek.

Storytelling w nauczaniu języków obcych jest sprawdzoną metodą, popartą badaniami naukowymi i stosowana od dziesiątek lat. W tym artykule pokażę ci, dlaczego jest ona tak skuteczna, a także jak możesz ja wykorzystać do zapamiętywania słówek, zwrotów, a także całych struktur gramatycznych.

Table of Contents

Dlaczego metoda storytellingu jest skuteczna?
Dlaczego storytelling pomaga w nauce języka obcego?
Znane metody zastosowania storytellingu w nauce języków obcych
Naucz się języków obcych z Taalhammerem
Literatura

Dlaczego metoda storytellingu jest skuteczna?

Ludzie od dawna opowiadali sobie historie. Może nawet zanim stali się ludźmi — są dowody na to że Homo Erectus władał prymitywnym językiem. Myśliwi-zbieracze spędzali większość dnia na polowaniach, podczas których dużo się działo. Wtedy głównym wydarzeniem dnia było wieczorne ognisko, przy którym ludzie gromadzili się i snuli różne opowieści, często w barwny sposób przedstawiając, co wydarzyło się w ciągu dnia. 35 tysięcy lat temu powstały pierwsze znane malunki na ścianach jaskiń, co jest dowodem że ludzie komunikowali się za pomocą historii.

Ewolucyjnie więc ludzie są zaprogramowani tak, że pamiętają historie znacznie lepiej, niż informacje przekazywane w „suchy” sposób.

I tak już nam zostało do dzisiaj.

Nasze zaprogramowanie na historie widzimy u dzieci. Kto z nas nie lubił słuchać bajek lub opowieści jako dziecko? Tak jak zazwyczaj trudno zapanować nad uwagą dzieci, potrafią one zmienić się w przysłowiowy słuch gdy opowiadamy im bajki lub historie.

Badania dowodzą jednak, że taka metoda jest skuteczna także w pracy z dorosłymi uczniami. Z wyników badań empirycznych nad efektywnością podejścia dydaktycznego z wykorzystaniem storytellingu, można wywnioskować, że uczniowie są 20 razy bardziej skłonni zapamiętać dany fakt, jeżeli jest on wpleciony w historię.

Storytelling jest wykorzystywany zarówno w nauce, sprzedaży i marketingu i innych branżach kreatywnych. Stanowi on też kluczowy aspekt naszej komunikacji, ściany w jaskiniach zostały na przykład zamienione na “ściany” (walls) na Facebooku. Według „Scientific American” aż 65% naszej komunikacji opiera się na osobistych historiach i plotkach.

Jeśli tak istotną rolę odgrywają opowieści w naszym codziennym komunikowaniu się, dlaczego więc nie uczyć się języka obcego poprzez opowiadanie i słuchanie historii?

Starozytni ludzie siedzacy przy ognisku opowiadaja historie

Dlaczego storytelling pomaga w nauce języka obcego?

Czy zastanawiałeś się nad nauką języka obcego za pomocą bajek? Zapewne tak jak w moim przypadku na pierwszych kursach angielskiego “studiowałeś” język używając podręcznika, i może nawet ucząc się słówek i gramatyki.

Ale przez wszystkie lata mojego nauczania i uczenia się języków (do tej pory pięciu!) odkryłem, że nauka języka za pomocą historyjek jest nie tylko bardziej zabawna i przyjemna, ale przede wszystkim niezwykle skuteczna.

Dlaczego?

Naturalność i Kontekst

Opowiadania często odzwierciedlają rzeczywiste sytuacje życiowe i codzienne rozmowy, co pomaga uczniom zrozumieć język w szerszym kontekście. A kontekst pomaga w tworzeniu skojarzeń między słowami, zwrotami i konkretnymi sytuacjami lub obrazami, co ułatwia późniejsze przypominanie ich sobie i użycie w codziennych sytuacjach.

Zachęcanie do zapamiętywania

Elementy fabularne, postacie i wydarzenia są łatwiejsze do zapamiętania niż suche fakty czy zbiory słów. Przykładowo, aby słuchacz mógł zrozumieć historię, musi on zapamiętać imiona bohaterów. Na pewno pamiętasz, że bohaterką naszej początkowej historii była Włoszka. To w efekcie stymuluje umysł do zapamiętywania słówek, zwrotów i struktur gramatycznych..

Emocjonalne zaangażowanie

Storytelling angażuje emocje, co może zwiększyć poziom zaangażowania uczącego się. Co więcej, z wielu badań wynika, że narracje i materiały, które wzbudzają zaangażowanie emocjonalne są łatwiejsze do przyswojenia. Emocjonalne doświadczenia mogą ułatwić przyswajanie nowych słów i struktur językowych.

Storytelling to potężne narzędzie, które zwiększa efektywność nauki języków obcych, między innymi poprzez stymulowanie procesów zapamiętywania. Nie jest to oczywiście jedyny sposób “hackowania” pamięci.

Znane metody zastosowania storytellingu w nauce języków obcych

Oczywiście nie jesteśmy pierwsi, którzy zdali sobie sprawę z faktu że storytelling jest potężnym narzędziem do nauki języki. Wczesne badania nad związkiem między opowiadaniem historii a nauczaniem języka koncentrowały się na tym, w jaki sposób historię wspierały naukę języka przez dzieci.

Przez ostatnie 40 lat wyodrębniły się metody które koncentrowały się wyłącznie na nauce języka poprzez historyjki. Według nas na szczególną uwagę zasługują następujące metody.

Opowiadanie historii w nauce języka angielskiego czyli TPRS (Teaching Proficiency Through Reading and Storytelling)

Metoda TPRS, z angielskiego “Teaching Proficiency Through Reading and Storytelling” czyli “Nauczanie Biegłości Poprzez Czytanie i Opowiadanie Historii” to metodologia sformułowana przez Blaine’a Raya na początku lat 80-tych. Jest to metoda dla nauczyciela do użycia na lekcji, zarówno w grupie jak i indywidualnie

Na czym polega szczególność takiej lekcji?

Otóż nauczyciel i uczniowie współtworzą historię w języku docelowym. Angażuje to uczniów w szczególny sposób i pomaga utrzymać uwagę. Na początku nauczyciel opowiada krótką historię używając prostego słownictwa, obrazów i gestów. Później zadaje pytania co powoduje, że uczniowie są aktywnie zaangażowani w interakcję, co pozwala im doświadczać języka w kontekście komunikacyjnym. Nauczyciel rozwija temat, wprowadza nowe słownictwo, zwroty i struktury, a nowe słowa i zdania są zapisywane jako notatki. Skoncentrowanie się na mówieniu i zadawaniu pytań związanych z historią sprzyja przypominaniu sobie zdobytej wiedzy i aktywnemu ćwiczeniu mówienia.

Nie wiadomo dlaczego metoda TPRS nie jest zbyt popularna. Może z braku wiary w siłę opowiadań? A może dlatego, że nauczyciele boją się eksperymentować?

Z relacji i rozmów z nauczycielami którzy pracują z Taalhammerem wiemy, że metoda TPRS nie jest trudna do opanowania. Szczególnie chwalą ją nauczyciele online którzy wykorzystują nasz Edytor do przygotowywania historyjek i notowania słownictwa, zwrotów i struktur. Materiały przygotowane w Taalhammerze wręcz idealnie nadają się używania w trakcie lekcji (dla nauczyciela) i poza nią (dla ucznia, jako powtórka materiału). Jeżeli pracujesz z nauczycielem online, albo nim jesteś, rozważ metodę TPRS.

Historie które już znasz, czyli TPRS dla uczących się samodzielnie

Wyobraź sobie, że właśnie zaczynasz przygodę z nowym językiem, powiedzmy uczysz się niemieckiego od miesiąca. Opowiem ci dwie historie po niemiecku, jedną o mojej znajomej z Berlina, a drugą o Kopciuszku. Z której historii zrozumiesz więcej?

To pytanie retoryczne. No chyba, że nie wiesz kto to Kopciuszek, albo akurat tak się zdarzy, że moja znajoma z Berlina to też twoja znajoma.

Cała masa badań wskazuje na to, że zrozumiesz ponad 20% więcej treści w języku obcym jeżeli poprzednio słyszałeś te treści w swoim własnym języku. Jeżeli mi nie wierzysz, to sam zrób eksperyment. Posłuchaj wiadomości o świecie w języku polskim, a później włącz CNN i posłuchaj wiadomości po angielsku.

Ucząc się języka używając znanych historyjek i opowieści możesz upiec dwie pieczenie na jednym ogniu – nie tylko zrozumiesz więcej na samym wstępie, ale też zapamiętasz o wiele więcej nowych informacji, takich jak słowa, zwroty czy struktury. Wyobraź sobie efekty nauki zanurzając się w lekturze o Kopciuszku, Piotrusiu Panie, czy Małym Księciu. Możesz nawet pójść o krok dalej i po przeczytaniu historii napisać jej streszczenie. Będzie to świetne ćwiczenie na rozumienie tekstu, ale też pisanie!

Jeśli wolisz krótkie historyjki skorzystaj z metody “Story Learning” znanego poligloty Olly’ego Richardsa. Opublikował on całą serię książek krótkich opowieści w różnych językach – po angielsku dla początkujących i średnio-zaawansowanych. Historie zawierają starannie wyselekcjonowane słownictwo, pełne streszczenie fabuły oraz pytania ułatwiające zrozumienie tekstu.

Opowieści dostępne są też jako audiobooki w Audible.

Ponadto metoda ta świetnie się komponuje z ćwiczeniami rozumienia ze słuchu. Przeczytaj koniecznie również o tym jak ćwiczyć słuchanie języka obcego.

Czytanie i pisanie pamiętników – wyjątkowa lekcja języka angielskiego

Kolejnym doskonałym przykładem wykorzystania historyjek w nauce języków obcych jest pisanie i czytanie pamiętników. Pamiętniki bardzo często zawierają proste, autobiograficzne historie. Opowiadają one zazwyczaj o tym, co zdarzyło się w ciągu dnia, ale też przedstawiają uczucia i myśli autora.

Jako ludzie uwielbiamy poznawać sekrety, prywatne życie, a nawet myśli innych. Właśnie dlatego obecnie reality shows z ukrytymi kamerami, zaczynając od “Big Brother”, kończąc na “Love Island”, cieszą się tak dużą popularnością. Już w poprzednich wiekach pamiętniki i zapiski, w szczególności znanych ludzi, były bardzo pożądanym materiałem do czytania.

Od dawna wydawało mi się, że taka forma przekazu może być ciekawa w nauce języka. Postanowiliśmy więc przetestować różne rodzaje historii w Taalhammerze. Patrzyliśmy jakie formy narracji prowadzą do najlepszych wyników, jeśli chodzi o zapamiętywanie struktur i słów. Zrobiliśmy też ankiety dla użytkowników i testerów, z których jasno wynikało, że o wiele przyjemniej słuchało im się takich historii. Wyniki naszych badań wykorzystaliśmy w nauczaniu języków obcych, tworząc w naszej aplikacji krótkie historie w formie pamiętników. Krótkie pamiętniki miały najlepsze wyniki.

Ale to nie wszystko.

Nasze historie używają wyłącznie słownictwa, które było już wcześniej wprowadzone. Dzięki temu uczniowie rozumieją w 100% to, czego słuchają. Otrzymują też zastrzyk motywacji – mają dowód, że ich wysiłki i nauka faktycznie przynoszą pożądane efekty. Co więcej, taka motywacja wzmacnia pamięć, dzięki czemu słowa i frazy są transportowane do pamięci długotrwałej jeszcze szybciej i mogą być przywoływane w codziennych sytuacjach.

Bardzo zachęcam cię też do pisania własnego pamiętnika w języku angielskim.

Pisanie pamiętników może nie tylko pomóc ci zapamiętywać fakty ze swojego życia, ale także doskonalić umiejętności językowe, a nawet rozwijać swoją wyobraźnie. Pisząc swój dziennik, czy też pamiętnik, rozwijasz swoje umiejętności z zakresu pisania. Pisanie historii to doskonały sposób na zapamiętanie słownictwa. Twoje historie powinny być krótkie i warto je pisać tuż przed snem. Możesz je zapisywać na kartce papieru lub na komputerze z włączoną opcją sprawdzania pisowni, dzięki czemu zobaczysz jakie popełniasz błędy i nauczysz się ich unikać.

W Taalhammerze wierzymy, że zajęcia językowe muszą być dostosowane do potrzeb danego ucznia. Właśnie dlatego dajemy ci możliwość stworzenia własnych kolekcji słówek i zdań, a także całych historii. W ten sposób uczysz się tego, czego faktycznie potrzebujesz. Co więcej, emocjonalne zaangażowanie w dane tematy pomoże ci szybciej opanować słownictwo.

Naucz się języków obcych z Taalhammerem

Metoda storytellingu może nauczyć cię komfortowego i swobodnego użycia języka w codziennych sytuacjach. Jest jednym z elementów, które mogą wpływać na to, jak płynnie mówisz. Pamiętaj jednak, że nie jest to jedyna metoda nauki. W Taalhammerze wykorzystaliśmy własne doświadczenia i lata badań naukowych, aby połączyć ze sobą najskuteczniejsze sposoby na opanowanie języków obcych. Sprawdź już dziś, jak szybko możesz opanować dany język!

Storytelling w nauce języka obcego – czy jest skuteczny? Jak korzystać z opowiadania historii?