Siedziałam razem z moją przyjaciółką Sylwią w kawiarni. Umówiłyśmy się tego dnia, że będziemy pracować razem. Ja zabierałam się za pisanie tego artykułu, a ona projektowaniem grafiki dla nowego klienta.
„O czym piszesz?” – zapytała
„O zaimkach dzierżawczych” – odpowiedziałam, a na twarzy Sylwii pojawił się dziwny grymas.
„Ohh…nie mów już nic więcej. Nie mam pojęcia, co to jest.”
Uśmiechnęłam się wtedy, bo pomyślałam, że ta nazwa faktycznie brzmi, jakby było to coś skomplikowanego, a wcale tak nie jest! Das Possessivpronomen, czyli zaimki dzierżawcze w języku niemieckim, to coś, z czym pewnie zetknąłeś się już na pierwszych lekcjach niemieckiego i używałeś ich, nawet się nad tym nie zastanawiając. Chociażby na przykład w zdaniu Mein Name ist… (Moje imię to…). W tym artykule przekonam cię, że Possessivpronomen wcale nie są trudne i prawdopodobnie większość na ich temat już wiesz!
Czym są zaimki dzierżawcze w języku niemieckim?
Zaimki dzierżawcze w języku niemieckim to zaimki wyrażające posiadanie lub przynależność. Występują przed rzeczownikiem np. mein Hund (mój pies). Te zaimki różnią się w zależności od osoby: mein (mój), dein (twój), sein (jego), unser (nasz), itd. Zaimki dzierżawcze w niemieckim zależą od rodzaju rzeczownika, do którego się odnoszą, oraz przypadku, w jakim są używane.
Zaimki osobowe i odpowiedni zaimek dzierżawczy
W języku niemieckim nie ma odpowiednika naszego polskiego „swój”, którego możemy używać do każdej osoby, np. „Ja mam swój zeszyt, a ty masz swój”. Dla każdej osoby przyporządkowany jest odpowiedni zaimek dzierżawczy (oprócz er i es oraz sie w liczbie pojedynczej i mnogiej – dla tych par jest on taki sam). Spójrz na tabelkę poniżej poniżej:
| ich (ja) | mein (mój) |
| du (ty) | dein (twój) |
| er (on) | sein (jego) |
| sie (ona) | ihr (jej) |
| es (ono) | sein (jego) |
| wir (my) | unser (nasz) |
| ihr (wy) | euer (wasz) |
| sie (oni) | ihr (ich) |
| Sie (Pan/Pani/Państwo) | Ihr (Pana/Pani/Państwa) |
Jak odmieniać zaimki?
Jak odmieniają zaimki dzierżawcze? Podobnie jak w języku polskim, w zależności od przypadku, liczby i rodzaju gramatycznego rzeczownika, do którego się odnoszą. Spójrz na przykłady.
| Genitiv | |
| Das ist der Ball meines Kindes | To jest piłka mojego dziecka |
| Das ist die Jacke meiner Frau | To jest kurtka mojej żony |
| Das ist das Haus unserer Eltern. | To jest dom naszych rodziców. |
| Dativ | |
| Ich spiele mit meinem Kind. | Bawię się z moim dzieckiem. |
| Ich spaziere mit meiner Frau. | Idę na spacer z moją żoną. |
| Sie gehen aus ihrem Haus. | Oni wychodzą z ich domu. |
| Wir wohnen bei unseren Eltern. | Mieszkamy z naszymi rodzicami. |
| Akkusativ | |
| Das Geschenk ist für mein Kind. | Prezent jest dla mojego dziecka. |
| Wir gehen ohne unseren Sohn. | Jedziemy bez naszego syna. |
| Das ist gegen deine Regeln. | To wbrew Twoim zasadom. |
Zaimek dzierżawczy bez rzeczownika
Zaimek dzierżawczy może być również używany samodzielnie. Zastępuje wtedy rzeczownik i otrzymuje jego końcówki rodzajowe. Zobacz na przykładzie rzeczownika der Ball (piłka). Ball ma rodzajnik męski der, dlatego zaimek osobowy również będzie miał końcówkę –er np. meiner. Weźmy na przykład zdanie Wem gehört den Ball? (Do kogo należy piłka?). Możemy na nie odpowiedzieć w taki sposób:
| osoba | zaimek | zaimek + końcówka | tłumaczenie |
| ich | mein | Das ist meiner! | Ona jest moja! |
| du | dein | Das ist deiner! | Ona jest twoja! |
| er | sein | Das ist seiner! | Ona jest jego! |
| sie | ihr | Das ist ihrer! | Ona jest jej! |
| es | sein | Das ist seiner! | Ona jest tego! |
| wir | unser | Das ist unserer! | Ona jest nasza! |
| ihr | euer | Das ist eurer! | Ona jest wasza! |
| sie/Sie | ihr/Ihr | Das ist ihrer/Ihrer! | Ona jest ich/Państwa! |
Ta deklinacja różni się od deklinacji przedimka dzierżawczego z rzeczownikiem tylko w mianowniku (dla rodzaju męskiego – meiner i neutralnego – meins) i bierniku (dla rodzaju neutralnego – meins). Zobacz na więcej przykładowych zdań:
| Mein Tag war super. Deiner war schlecht. | Mój dzień był świetny. Twój był zły. |
| Das ist nicht mein Tee, das ist deiner. | To nie moja herbata, to twoja. |
| Ist das dein Auto? – Ja, das ist meins. | Czy to twój samochód? – Tak, mój. |
| Ist das die Tasche von Katrin? – Nein, das ist nicht ihre. | Czy to torba Katrin? – Nie, to nie jej. |
| Unser Laptop ist kaputt. Kannst du deinen leihen? | Nasz laptop jest zepsuty. Możesz pożyczyć swój? |
| Mein Geburtstag ist am 6. August. Wann ist eurer? | Moje urodziny są 6 sierpnia. Kiedy są wasze? |
Jak najlepiej ćwiczyć zaimki dzierżawcze
Metodę nauki całymi zdaniami wykorzystujemy w aplikacji Taalhammer, a jej skuteczność potwierdzają sukcesy naszych kursantów. Im większej ilości zdań się nauczysz, tym płynniej będziesz posługiwać się językiem niemieckim.
Przykładowo, jeśli zapamiętasz zdanie Mein Bruder heißt Eryk und meine Schwester heißt Ewa, zapamiętasz, że rodzaj żeński w mianowniku przyjmuje końcówkę „-e” i będziesz z tego korzystać bez zatrzymywania się na przypomnienie sobie tabelki. Oto więcej takich zdań:
| Wie war dein Tag? | Jak minął ci dzień? |
| Mein Tag war gut und deiner? | Mój dzień minął mi dobrze, a tobie? |
| Ich spiele mit meiner Schwester. | Bawię się z moją siostrą. |
| Ich gehe mit meinem Hund spazieren. | Idę na spacer z psem. |
| Wie ist Ihr Name? | Jak się Pani nazywa? |
| Mein Name ist Maja. | Mam na imię Maja. |
| Wir treffen uns in ihrem Büro. | Spotykamy się w jej biurze. |
| Ich und mein Bruder haben einen Hund. Das ist unser Hund. | Ja i mój brat mamy psa. To jest nasz pies. |
| Ich habe deinen Kugelschreiber gefunden. | Znalazłem twój długopis. |
| Ihr Auto steht vor unserem Haus. | Jej samochód stoi przed naszym domem. |
| Der Hund rennt zu seinem Herrchen. | Pies biegnie do swojego pana. |
| Habt ihr den Schlüssel zu eurem Auto? | Czy macie klucze do waszego samochodu? |
| Sie trägt den Hut ihrer Schwester. | Ona nosi kapelusz swojej siostry. |
| Er spricht mit seinem Freund. | On rozmawia z jego przyjacielem. |
Nauka niemieckiego z aplikacją Taalhammer
Wspominałam już o nauce języka za pomocą całych zdań, ale drugim istotnym elementem koniecznym do osiągnięcia płynności językowej jest personalizowanie materiałów. Powinieneś uczyć się słów, zwrotów i zdań, których używasz w codziennym życiu. Jest to ważne, ponieważ nasz umysł „nie lubi” przechowywania informacji, które nie są mu potrzebne.
Dlatego w aplikacji Taalhammer uwzględniliśmy możliwość dodawania własnych treści. Za pomocą naszego edytora, możesz tworzyć swoje własne zdania, czyli takie, których chcesz się nauczyć. Nasz edytor używa sztucznej inteligencji, aby ci w tym pomóc. Zacznij się uczyć, korzystając z metod, które naprawdę działają! Powodzenia w nauce niemieckiego!
Ćwiczenie
Co do siebie pasuje? Połącz pytania i odpowiedzi.
| 1. Ist das eure Katze? | A. Nein, es ist nicht meins. |
| 2. Ist das der Laptop von Paul? | B. Ja, das ist unser Hund. |
| 3. Sind das eure Nachbarn? | C. Nein, das ist nicht unsere. |
| 4. Ist das der Rucksack von Maria? | D. Ja, das ist ihr Rucksack. |
| 5. Ist das euer Hund? | E. Nein, das ist nicht sein Laptop. |
| 6. Sind das die Geschwister von Markus und Laura? | F. Ja, das sind unsere Nachbarn. |
| 7. Gehört das Buch dir? | G. Ja, das sind ihre Geschwister. |
Odpowiedź: 1-C, 2-E, 3-F, 4-D, 5-B, 6-G, 7-A