Czym są włoskie pronomi i aggettivi dimostrativi?

Kiedy byłam na targu w Bolonii, pewna starsza signora sprzedająca sery uważnie przyglądała się moim niezdecydowanym ruchom. – Vuoi questo o quello? – zapytała, trzymając w dłoniach dwa kawałki parmezanu. Nie rozumiałam, który z nich miał być ten, a który tamten. Ostatecznie wskazałam palcem i uśmiechnęłam się, ale wtedy właśnie zrozumiałam, jak ważne są we włoskim te malutkie słowa: questo, quello, questi, quelli… Bez nich trudno się obyć w codziennej komunikacji.

W tym artykule opowiem Ci wszystko, co musisz wiedzieć o włoskich zaimkach i przymiotnikach wskazujących – w teorii i praktyce. Nauczysz się ich form, zastosowania, niuansów i dowiesz się, dlaczego „tamten ser” może być równie ważny, co „ten”.

Spis treści

Co to są pronomi i aggettivi dimostrativi?
Jak odmienia się questo i quello – pełna tabela
- Questo (ten, ta, to, ci – bliżej mówiącego)
- Quello (tamten, tamta, tamto – dalej od mówiącego)
Questo i quello w przestrzeni i czasie
- Ciekawostka: „ciò” – włoskie „to”
- Typowe błędy i pułapki
Jak nauczyć się używać questo i quello?

Co to są pronomi i aggettivi dimostrativi?

Zarówno pronomi dimostrativi (zaimki wskazujące), jak i aggettivi dimostrativi (przymiotniki wskazujące) służą do wskazywania osób, rzeczy, idei lub pojęć w przestrzeni lub w czasie.

Aggettivi dimostrativi to takie, które występują razem z rzeczownikiem:

Włoski	Polski
questo libro	ta książka
quella casa	tamten dom

Pronomi dimostrativi zastępują rzeczownik:

Włoski	Polski
Questo è interessante.	To jest interesujące.
Quella è la mia macchina.	Tamta to mój samochód.

W języku włoskim używamy ich nie tylko do wskazywania przedmiotów wokół nas, ale także do kontrastowania, wyrażania opinii, emocji i dystansu.

Jak odmienia się questo i quello – pełna tabela

Questo (ten, ta, to, ci – bliżej mówiącego)

Liczba	Rodzaj męski	Rodzaj żeński
Liczba pojedyncza	questo	questa
Liczba mnoga	questi	queste

Quello (tamten, tamta, tamto – dalej od mówiącego)

Quello odmienia się jak rodzajnik określony il / lo / la / l’ / i / gli / le:

Rzeczownik zaczynający się od…	Liczba pojedyncza	Liczba mnoga
Spółgłoski (zwykłe)	quel libro	quei libri
Z + spółgłoska, s+spółgłoska	quello studente	quegli studenti
Samogłoska	quell’amico	quegli amici
Rodzaj żeński	quella casa	quelle case

Spójrz jak używać ich w zdaniu:

Włoski	Polski
Questo vestito è nuovo.	Ta sukienka jest nowa.
Quella pizza era deliziosa.	Tamta pizza była pyszna.
Mi piacciono questi fiori.	Podobają mi się te kwiaty.
Quelle scarpe sono troppo care.	Tamte buty są zbyt drogie.
Questo è il mio zaino.	To jest mój plecak.
Quello è il tuo cappotto?	Tamten to twój płaszcz?

Questo i quello w przestrzeni i czasie

Włoskie questo i quello pomagają nie tylko wskazać coś w przestrzeni, ale też określić czas:

Włoski	Polski
questo fine settimana	w ten weekend (nadchodzący)
quella volta	tamtym razem (w przeszłości)
questa mattina	dziś rano
quell’anno	w tamtym roku

Zauważ, że to bardzo przydatne przy opowiadaniu historii – czyli w praktyce niemal cały czas! Opowiadania historyjek to świetna metoda nauki języka. Pomaga nam mówić płynnie, ponieważ angażuje wyobraźnię. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak ją stosować, przeczytaj artykuł o metodzie storytellingu.

Ciekawostka: „ciò” – włoskie „to”

W bardziej formalnym stylu (np. pisanym) możesz też spotkać słówko ciò, które również pełni funkcję zaimka wskazującego, np.:

Włoski	Polski
Ciò che dici è vero.	To, co mówisz, jest prawdą.
Non approvo ciò che ha fatto.	Nie popieram tego, co zrobił.

Typowe błędy i pułapki

Mylenie rodzaju i liczby – questi zamiast queste dla rzeczownika żeńskiego.
Brak zgodności z rodzajnikiem – quel amico zamiast quell’amico. W języku włoskim jest to bardzo ważne zagadnienie, jeśli chcesz się dowiedzieć o co chodzi, przeczytaj ten artykuł.
**Nadmierne używanie questo i quello zamiast imion lub rzeczowników – lepiej czasem nazwać daną rzecz, niż ciągle mówić: „quello”.